Actueel / Overheid

Duurzaamheid: werken aan een groenere én socialere stad

24-07-2025 3 minutenJoline Nijland en Mark Elstgeest

Hoe staat het met de ontwikkelingen rondom duurzaamheid bij Nederlandse gemeenten? Mark Elstgeest en Joline Nijland spraken met Richard Kaper over de duurzaamheidsstrategieën en doelstellingen van gemeente Arnhem.

Over Richard Kaper

Richard Kaper werkt nu ruim anderhalf jaar bij gemeente Arnhem als Programmamanager Energietransitie & Circulariteit. Hij heeft door zijn achtergrond in circulaire economie en aardwetenschappen een grote nieuwsgierigheid naar het gebruik van grondstoffen en wat dit met de wereld doet. Met die interesse werd het zijn missie om bij te dragen aan een duurzamer Nederland en de realisatie van een circulaire economie zonder fossiele brandstoffen. Zijn grootste streven is om waarde aan de samenleving toe te voegen, zonder waarde te onttrekken van de aarde. En om vanuit zijn rol in het stadsprogramma bij te dragen aan een mooier en duurzamer Arnhem.

Arnhem heeft ambitieuze klimaatdoelstellingen en een stadsprogramma gericht op Energietransitie & Circulariteit. Wat zijn de doelstellingen?

“De gemeente Arnhem heeft verduurzaming hoog op de agenda staan. Het huidige college richt zich sterk op groen én samen, en minder op traditionele economische thema’s. De gemeente wil in de komende vijf jaar aanzienlijke stappen zetten richting CO2-neutraliteit. Zo zijn de klimaatdoelstellingen van Parijs vertaald voor gemeente Arnhem. Ons grootste doel is om in 2030 de CO2-uitstoot te halveren en in 2050 CO2- en energieneutraal te zijn. De gemeente monitort jaarlijks de voortgang en stuurt op maatregelen die leiden tot CO2-reductie.”

Waarbij Richard enthousiast aanvult: “Arnhem heeft daarin al een mooie CO2-reductie van 27% bereikt sinds 2017!”

Hij vervolgt: “De belangrijkste maatregelen die Arnhem treft om haar ambities voor de komende vijf jaar te waar te maken, omvatten een mega isolatieprogramma, versneld van het gas af en het verbeteren van duurzame mobiliteit. Daarnaast werkt de gemeente aan het opstellen van energieplannen per stadsgebied en het actief betrekken van de gemeenschap in deze plannen en ontwikkelingen. Enkele succesvolle projecten zijn het isolatieprogramma en de oprichting van een energiebedrijf.”

Wat zijn de grootste uitdagingen in Arnhem op het gebied van duurzaamheid?

“Het steekt heel erg als je door Arnhem loopt en ziet dat de woningprijzen in bepaalde wijken sky high zijn, terwijl op andere plekken niemand wil wonen”, legt Richard uit. “We hebben een progressieve woonvisie gelanceerd om op lange termijn segregatie tegen te gaan en de stad socialer en leefbaarder te maken. Dit betekent dat we streven naar een ongedeelde stad, waarbij we de armste en rijkste wijken dichter bij elkaar willen brengen. Zo willen we de stad socialer en leefbaarder maken, en duurzame opties voor iedereen toegankelijk maken.

Daarnaast blijft mobiliteit een hoofdpijndossier. Het streven is om in 2050 geen benzinepompen meer te hebben in Arnhem. Maar de vraag is: waar halen we dan de energie vandaan om alle voertuigen op te laden? We hebben namelijk geen invoering van het hoogspanningsnet en geen windmolens in Arnhem. We werken al aan allerlei duurzame mobiliteitsplannen, zoals emissieloos stadsvervoer en laadpleinen voor elektrische voertuigen, maar de uitdagingen blijven groot”, geeft hij toe.

Wat is er nodig om de verduurzaming succesvol te realiseren?

“Samenwerking en betrokkenheid maakt je sterker, maar maak het niet te groot want daarmee lever je in op wendbaarheid en kracht”, aldus Richard. “We werken nauw samen met verschillende partners om onze duurzaamheidsdoelstellingen te bereiken. We hebben een klimaatfonds en maken gebruik van landelijke subsidies om onze doelen te realiseren. Daarnaast investeren we in lokale energiesystemen en werken we samen met woningcorporaties en bedrijven om duurzame projecten te realiseren. We proberen lokale, decentrale energiesystemen te creëren, waardoor de gas-, water- en lichtrekening lokaal blijft. We willen de voordelen zo dicht mogelijk naar de stad toehalen, zodat iedereen hier profijt van heeft.”

Hij vervolgt: “Een ander belangrijk aspect van onze duurzaamheidsstrategie is de betrokkenheid van de gemeenschap. We hebben procesbegeleiders die huiskamergesprekken organiseren met inwoners om meer inspraakmogelijkheden te creëren. We stimuleren het open gesprek en het aandragen van ideeën en initiatieven. Dit helpt om de bewoners van Arnhem nog bewuster te maken van hun rol in de energietransitie en hen te betrekken bij onze plannen.”

Welke inspirerende voorbeelden zie jij als het gaat om verduurzamen?

“Ik haal veel inspiratie uit Scandinavische landen zoals Denemarken en Zweden. Daar worden veel collectieve oplossingen toegepast. Mooi, want juist deze initiatieven brengen het sociale aspect en duurzaamheid samen”, aldus Richard. Hierbij vult hij aan: “Dichter bij huis zijn ook interessante voorbeelden te vinden. Denk aan de Nederlandse Ecodorpen Schoonschip in Amsterdam en het Ecodorp in Boekel. Daarnaast zijn er tal van lokale projectontwikkelaars die duurzaam ontwikkelen, zoals de familie Schipper-Bos in Amersfoort. Die aanpak moedig ik van harte aan.”

Wat zou je andere gemeenten willen meegeven die met vergelijkbare vraagstukken worstelen?

“Het belangrijkste is dat gemeenten zelf actie blijven ondernemen met verduurzaming en dit niet aan de markt overlaten.”

Zijn motto: “Begin klein, realiseer tastbare successen en deel zichtbare voorbeelden. Juist dat biedt perspectief en draagt bij aan de duurzaamheidsontwikkeling van je gemeente. Daarnaast is het cruciaal om samen te werken met lokale bedrijven en woningcorporaties en te zorgen voor lange termijn investeringen. Verduurzaming is belangrijk voor ons allemaal. Voor een succesvolle realisatie van verduurzaming is samenwerking essentieel.”

Dit interview maakt deel uit van een serie gesprekken met mensen die vanuit hun rol in de overheid bouwen aan een duurzamere wereld. Hoe maken gemeenten werk van duurzaamheid vanuit beleid, én vanuit praktijk? Verduurzamen is namelijk nooit alleen een papieren plan. Het gaat over keuzes, uitdagingen, samenwerking, en over doen wat kan.

We vragen: hoe veranker je duurzaamheid écht in het dagelijkse werk? Wat lukt er goed? Waar wringt het? En wat zou je andere gemeenten willen meegeven die met vergelijkbare vraagstukken worstelen? We luisteren. We delen. Zodat inzichten en ideeën kunnen groeien. Van de ene gemeente naar de andere.

Meer weten?

Wil je verder praten over duurzaamheid bij gemeenten? Neem dan contact op met Mark Elstgeest of Joline Nijland.

Meer lezen?

Lees meer over de ontwikkelingen bij gemeenten.

Bekijk alle artikelen
Onderzoek en publicatie

Whitepaper ‘Klantgerichte dienstverlening’

06-05-2025 < 1 minuut
Lees meer
Interview

Zo zet gemeente Noardeast-Fryslân klantreizen in om dienstverlening te verbeteren

27-03-2025 4 minuten
Lees meer
Artikel

Regio Deal ZaanIJ: samenwerken voor een betere toekomst

12-02-2025 2 minuten
Lees meer
Interview

Vijf lessen over werken aan bestaanszekerheid

23-01-2025 6 minuten
Lees meer
Interview

Halderberge toen en nu: altijd positief beginnen en blijven verbeteren!

15-11-2024 3 minuten
Lees meer
Artikel

Zes handvatten om het meeste uit je klantreis te halen

27-09-2024 6 minuten
Lees meer
Interview

Peter-August Keur: “Elke stap is er één voorwaarts”

14-05-2024 3 minuten
Lees meer
Artikel

Zes lessen over dienstverlening van zes gemeenten

11-04-2024 7 minuten
Lees meer
Interview

Ga de straat op, de wijk in en ga met elkaar in gesprek

21-03-2024 4 minuten
Lees meer