Volledig online behandelteam bij GGZ Noord-Holland-Noord

Technologie en data vormen een uitdaging voor de toekomst, blijkt uit ons onderzoek naar de GGZ van Morgen. Om de zorg toegankelijk en van hoge kwaliteit te houden is digitale innovatie onmisbaar. De ontwikkeling in de GGZ gaat echter langzaam, zeker in vergelijking met andere zorgsectoren. Het is tijd voor versnelling en implementatie. GGZ Noord-Holland-Noord is met de inzet van nieuwe technologie en een volledig online behandelteam inspirerend voorbeeld.

Een krachtige oplossing is hybride zorg; een slimme combinatie van digitale en fysieke zorg. Maar hoe zet je deze verandering daadwerkelijk in gang? GGZ Noord-Holland-Noord laat  zien hoe het wel kan. Morgens consultant Maarten Schoone sprak met Marty Dijkstra, Manager 100% online SGGZ-team, over de succesvolle inzet van nieuwe technologie binnen de Specialistische GGZ (SGGZ). Hoe zetten Marty en haar collega’s woorden om in actie? Lees het artikel en ontdek hun inspirerende reis van praten naar doen!

Vierluik digitale zorg

Dit artikel is onderdeel van ons vierluik digitale zorg en hybride zorgpaden. In vier artikelen delen we inzichten, praktijkvoorbeelden en concrete stappen om digitale innovaties succesvol in te zetten binnen ziekenhuizen, de GGZ, huisartsenzorg en langdurige zorg. Zo leren we van elkaar en werken we samen aan toekomstbestendige zorg.

Overbelaste specialistische GGZ-zorg

De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) staat onder grote druk door personeelstekorten en oplopende wachtlijsten. Tegelijkertijd groeit de behoefte aan toegankelijkere zorg. GGZ Noord-Holland-Noord (NHN) heeft de afgelopen jaren een belangrijke stap gezet richting innovatie met de implementatie van volledig online behandelteams: 100% online. Deze aanpak biedt niet alleen kansen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Een wendbare geharmoniseerde organisatie is cruciaal voor kwalitatief goede digitale specialistische GGZ zorg in de thuissituatie.

Een digitale stap vooruit

Onder leiding van Marty Dijkstra, een pionier op het gebied van digitale innovatie, zet GGZ Noord-Holland Noord (NHN) vol in op digitalisering. Maar technologie alleen is niet genoeg, benadrukt Marty, die als manager het 100% online SGGZ-team leidt.

De start van een volledig online behandelteam

De reis naar digitale zorg bij GGZ NHN begon al in 2016 met de introductie van hybride behandelingen. Digitale tools zoals videobellen en online modules vormden destijds een aanvulling op traditionele, fysieke behandelingen. In 2022 zette de organisatie een ambitieuze vervolgstap met de oprichting van een volledig online behandelteam. Dit team, bestaande uit achttien professionals, biedt cliënten complete digitale zorg, van intake tot nazorg. Het hoofddoel: Zorg laagdrempeliger maken en beter inspelen op de krapte in de arbeidsmarkt.

Online mogelijkheden

Online behandelingen bieden veel mogelijkheden voor de GGZ. Ze richten zich op een breed scala aan psychische problemen, zoals angststoornissen, trauma’s en verslavingen. Dankzij het online platform MindDistrict krijgen cliënten persoonlijke routes naar herstel. Ondersteund door een behandelaar kunnen cliënten in elke fase van hun behandeling persoonlijk worden begeleid. Er wordt gebruikgemaakt van digitale screenings via vragenlijsten, wat de drempel kan verlagen om hulp te zoeken.

Digitale organisatiecultuur

Volgens Marty ligt de sleutel tot succes niet alleen in het omarmen van nieuwe technologieën, maar vooral in het ontwikkelen van een organisatiecultuur waarin op alle niveaus – van de raad van bestuur tot de behandelaren – een gedeelde digitale visie bestaat. Deze visie stimuleert constante evaluatie en ontwikkeling binnen de organisatie. “Digitalisering moet niet alleen een hulpmiddel zijn; het moet een geïntegreerd onderdeel worden van hoe we zorg organiseren”, benadrukt zij.

Bescheiden start online behandelteam met grote impact

Het online behandelteam van GGZ NHN begon kleinschalig, met één sociaal-psychiatrisch verpleegkundige (SPV). Ondanks dat Marty slechts de helft van haar tijd vrij kon maken door haar face to face behandelafspraken, werd al snel duidelijk dat de vraag naar digitale zorg groot was. Binnen korte tijd groeide het team naar drie SPV’ers, met aanvullende ondersteuning van psychologen, psychiaters, psychotherapeuten, en ervaringsdeskundigen. Momenteel biedt het team een breed scala aan behandelingen aan, zoals voor verslaving, angst, trauma, en crisisbehandeling. Deze behandelingen zijn volledig digitaal, met behulp van innovatieve tools vanuit het platform van MindDistrict.

“Het grootste succes is dat onze behandelaren vanuit hun eigen leefomgeving behandelingen kunnen aanbieden. Zo hebben we bijvoorbeeld een behandelaar in Amerika en een op Malta. Dit stelt ons in staat om, zelfs binnen een zzp-constructie, flexibel te blijven en de personele bezetting op sterkte te houden. Op het moment dat er een wachtlijst ontstaat kan er een nieuwe ZZP-behandelaar worden aangenomen. Op deze wijze zijn we zeer flexibel.”

Fasegericht en cliëntgericht werken

Een kernonderdeel van de online zorg is het fasegerichte werken. GGZ NHN heeft speciale modules ontwikkeld om cliënten stap voor stap te begeleiden. Van de voorbereidingsmodule voor de intake tot herstelmodules aan het einde van de behandeling. Elk onderdeel is ontworpen om de cliënt persoonlijk te ondersteunen. Het taalgebruik is afgestemd op B1-niveau, zodat de informatie begrijpelijk is voor een breed publiek. Feedback van cliënten speelt een cruciale rol in de doorontwikkeling van deze modules. Met deze informatie hebben we de startmodule en de welkomstmodule verder geoptimaliseerd.

De rol van digicoaches en innovatie

Om medewerkers te ondersteunen in het gebruik van digitale tools, zijn digicoaches een belangrijke schakel. Deze collega’s worden getraind in de nieuwe systemen, zoals het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) en MindDistruct Modules, en brengen hun kennis over naar hun collega’s. Deze continue training zorgt ervoor dat medewerkers up-to-date blijven en soepel kunnen omgaan met technologische veranderingen.

Efficiëntie en bereik online behandelteam

Het online team heeft bewezen dat volledig digitale zorg net zo effectief kan zijn als traditionele behandelingen.

“De mensen worden net als voor GGZ-teams gescreend. In feite kun je ons vergelijken met een GGZ-team, maar dan online. Mijn persoonlijke ervaring is dat online behandelingen vaak korter lijken te duren in vergelijking met de behandelingen die ik gaf bij de fysieke GGZ-teams”, vertelt Marty. “Dit lijkt veelbelovend, maar de exacte cijfers hierover moeten nog met feiten worden onderbouwd. Doordat we vooraf goed screenen ervaren we meer gemotiveerde cliënten met minder No Shows van cliënten die niet op hun afspraak komen. Dit maakt de behandeling korter en minstens net zo effectief.”

Hoewel het team geen huisbezoeken uitvoert, kan het via digitale middelen ook crisiscliënten behandelen. Dit maakt de zorg flexibeler en beter bereikbaar voor zowel cliënten als behandelaren. “Toen we bijvoorbeeld te maken kregen met personeelstekorten en cliënten waren geïndiceerd voor schematherapie terwijl er geen schematherapeut in het team beschikbaar was, koppelden we een schematherapeut die in Amerika woonde aan het team. Hierdoor konden we deze behandelingen alsnog bieden.”

Dit gebeurt via videobellen en het gebruik van Minddistrict met de beschikbare behandelmodules. Onze casuïstiek- en multidisciplinaire overleggen vinden ook online plaats, waardoor we complexe gevallen met dubbele diagnoses effectief kunnen behandelen.

“We zien door de fysieke afstand bij online behandelingen een vermindering van dreiging voor de cliënt, vooral bij agressie en traumabehandeling. Doordat de cliënt in zijn eigen vertrouwde omgeving blijft, voelt hij zich veiliger en minder gefocust op de behandelaar. Dit bevordert het proces, waardoor traumabehandelingen sneller en intensiever kunnen verlopen. De cliënt kan gemakkelijker vermijding doorbreken en zich volledig richten op de therapie, wat het herstel kan versnellen.”

Uitdagingen en toekomstplannen

“Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, blijven er uitdagingen bestaan. Zo is het belangrijk om de modules voortdurend te verbeteren op basis van gebruikservaringen en feedback. Ook het bereiken van cliënten met lagere digitale vaardigheden vraagt om extra aandacht. Hiervoor gebruiken we simpel en goed te begrijpen vragenlijsten in Minddistrict. Digitale vaardigheden is iets waar we in de sollicitatieprocedure bij medewerkers ook op screenen”, aldus Marty.

Om deze uitdagingen aan te pakken, onderzoekt GGZ NHN de effectiviteit van de huidige aanpak via cliëntinterviews en kwaliteitsmetingen. De resultaten en inzichten uit deze onderzoeken worden gebruikt om de vragenlijsten en het Minddistrict-platform verder te optimaliseren. Daarnaast blijft het team investeren in nieuwe technologieën en processen, zoals het uitbreiden van het aanbod van modules en het integreren van AI om administratieve lasten te verminderen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van AI-gebaseerde spraak-naar-teksttools.

Visie op de digitale toekomst: Een vijfjarenplan voor online zorg bij GGZ

GGZ Noord-Holland Noord (NHN) heeft ambitieuze plannen om de online zorg de komende vijf jaar verder te ontwikkelen. Met een sterke steun van de Raad van Bestuur en een bewezen groei in het aantal cliënten, is het doel om het huidige online team uit te breiden naar meerdere teams. Dit plan bouwt voort op eerdere successen en richt zich op schaalvergroting, technologische innovaties zoals kunstmatige intelligentie (AI) en verbeterde ondersteuning voor behandelaren.

Groei en uitbreiding van online teams

Het huidige 100% online team bedient al honderden cliënten en heeft de opdracht gekregen om dit aantal in de komende jaren te verdubbelen. Het doel is om uiteindelijk vijf volledig digitale teams op te zetten. Deze schaalvergroting wordt mogelijk gemaakt door het bieden van kortere, doelgerichte behandelingen die efficiënt zijn en beter aansluiten bij de behoeften van cliënten. Naar verwachting zal dit leiden tot een afname van traditionele GGZ-teams en een toename van digitale behandelingen.

Technologische innovaties

De toekomst van online zorg bij GGZ NHN omvat een grotere rol voor AI, met toepassingen zoals automatische verslaglegging. Dit zal de administratieve lasten verminderen en meer tijd vrijmaken voor directe zorg. Daarnaast worden nieuwe technologieën, zoals de dicteerfunctie, actief onderzocht om processen efficiënter te maken en de toegankelijkheid voor medewerkers te vergroten.

Praktische tips voor succesvolle implementatie

GGZ NHN heeft onder leiding van Marty tijdens het organische implementatieproces waardevolle lessen opgedaan. Deze inzichten bieden praktische tips die andere GGZ-instellingen kunnen helpen om digitale zorg succesvol te integreren.

1. Investeer in training en ondersteuning
   Zorg ervoor dat medewerkers zich comfortabel voelen met digitale tools door te investeren in trainingen en technische ondersteuning. Maak tijd en middelen beschikbaar voor scholing.
2. Creëer een cultuur van acceptatie
   Betrek medewerkers actief bij de digitale transformatie. Stimuleer een innovatieve mindset en laat ruimte voor experimenten en feedback.
3. Zorg voor flexibele technologische oplossingen
   Kies voor schaalbare technologie die eenvoudig te integreren is met bestaande systemen. Vermijd fragmentatie door platforms en contracten te standaardiseren.
4. Bied maatwerk voor cliënten
   Niet elke cliënt is geschikt voor volledig digitale zorg. Bied hybride opties aan en geef cliënten de vrijheid om een behandelvorm te kiezen die bij hen past.
5. Werk samen met andere instellingen
   Deel kennis en middelen met andere GGZ-instellingen om gezamenlijke innovatie te stimuleren en kosten te besparen. Reserveer hier tijd voor.

Deze lessen heeft NHN al doende geleerd. Achteraf gezien is het ook goed mogelijk om op voorhand aan de slag te gaan met een projectmatig aangepakte implementatie waarbij al deze factoren onderdeel zijn.

Conclusie

De ontwikkeling van online behandeling bij GGZ NHN laat zien hoe digitale zorg succesvol kan worden geïntegreerd in de geestelijke gezondheidszorg. Met innovatieve tools, goed opgeleide teams en een cliëntgerichte aanpak heeft het 100% online team een nieuwe standaard gezet. Hoewel er nog ruimte is voor verbetering, bewijst deze aanpak dat online behandeling een waardevolle aanvulling en soms zelfs vervanging is op de traditionele zorg en een belangrijke stap naar de toekomst waarbij de steun in de vorm van tijd, geld en draagvlak bij de bestuurders essentieel is.