Actueel / Zorg

Juttersgeluk: Pionieren in Maatschappelijke Inclusie en Duurzaamheid

27-02-2025 6 minutenAnnericht van Dijk en Masha Wight

Hoe combineer je milieuverbetering met sociale inclusie? Juttersgeluk laat zien hoe jutten, recyclen en samenwerken niet alleen stranden schoner maken, maar ook levens veranderen. In dit interview met oprichter Suzanne Klaassen lees je hoe deze sociale onderneming pioniert op het snijvlak van duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid.

Juttersgeluk is geen geijkte dagbestedingsorganisatie. Ze is niet verbonden aan een zorginstelling. Juttersgeluk is eerder een sociale onderneming. De behoefte zinvol bij te willen dragen aan een mooier en schoner Nederland staat voorop en is ook een belangrijke gemene deler van de vrijwilligers en deelnemers actief bij Juttersgeluk. Dat Juttersgeluk met haar activiteiten en begeleiding bijdraagt aan inclusie, gelijkwaardigheid, mentaal herstel en participatie in de maatschappij is echter net zo belangrijk.

De zorg staat onder druk en vraagt om vernieuwing. Hoe kunnen we de langdurige GGZ en het sociaal domein anders inrichten? Deze interviewreeks biedt inspiratie en inzicht in de thema’s, uitdagingen en oplossingen.

Over Juttersgeluk

Juttersgeluk is een stichting die de verbetering van milieu en maatschappij combineert in haar ideële doelstellingen. Zij pakt het zwerfplasticprobleem aan door plastic te jutten en met dit materiaal vervolgens circulaire producten te creëren. Juttersgeluk werkt met vrijwilligers, bijvoorbeeld mensen die (nog) geen betaald werk kunnen doen. Voor Juttersgeluk maakt het niet uit wat je achtergrond is, we zijn allemaal gelijk. Ook wordt het strandjutten met begeleiding geregeld als bedrijfsuitje georganiseerd. Juttersgeluk werkt standaard vanuit Zandvoort en Bloemendaal, waarbij de winkel in het centrum van Zandvoort fungeert als een soort clubhuis, een centraal punt waar verbinding centraal staat.

Het ontstaan van Juttersgeluk in 2015

In een strandtent in Zandvoort spreken we Suzanne Klaassen, de oprichter van Juttersgeluk. Met een achtergrond in vormgeving, communicatie en marketing was Suzanne altijd al hands-on aan het werk. Toch kriebelde het in haar hart: wil ik dit wel mijn hele leven? Suzanne dacht na over hoe haar ideale wereld en ideale functie eruit zou zien.

Het idee van Juttersgeluk ontstond tien jaar geleden tijdens het uitwaaien op het strand, waar ze een stuk plastic zag liggen. Vanuit de intentie om te zorgen voor een mooiere wereld waarin we zowel voor elkaar zorgen als voor een mooiere leefomgeving, werd Juttersgeluk geboren. Suzanne regelde een mooie locatie. Vanuit daar jutte ze op het strand. Weer of geen weer. Ze zette de deur open voor iedereen die daaraan wilde bijdragen. Door de kracht van haar onbevangenheid en passie kwamen er al snel een heleboel vrijwilligers aanwaaien. Samen gingen ze aan de slag met wat er te doen was en leerden ze elkaar beter kennen. Gaandeweg kwam Suzanne erachter dat er problematiek school achter de behoefte vrijwillig mee te helpen. Problematiek waarvoor wellicht gespecialiseerde begeleiding nodig was; iets waar zij niet in was opgeleid. Onbekend met de zorgsector, heeft zij hier haar weg in moeten vinden. Wat in ieder geval voorop stond is dat ze juist deze meer kwetsbare doelgroep welkom wilde blijven heten, maar dan wel met passende begeleiding.

Het Juttersgeluk van 2025: doorontwikkelde sociale onderneming

In de jaren erna is Juttersgeluk steeds verder geprofessionaliseerd. Dit verliep geleidelijk via een bijna organische groei, waarbij het hard werken was om elke nieuwe fase mogelijk te maken. Van wegwijs raken in de wereld van de Wmo en dagbesteding, het in dienst nemen van medewerkers, het runnen van een stichting tot de hierbij horende verantwoordelijkheden en financiële uitdagingen.

  • Diverse doelgroep of liever gezegd: groepen met een doel
    Kenmerkend is dat iedereen welkom is bij Juttersgeluk. Er wordt niet op voorhand gekeken naar doelgroep en/of beperkingen, maar naar talenten en wensen. Als het na drie keer meedraaien vanuit beide kanten goed bevalt gaan ze een vrijwillig medewerkerscontract aan. Dit contract is een mix tussen een vrijwilligerscontract en een contract wat je afspreekt met een cliënt. Op dit moment bestaat de Juttersgeluk community uit 60 vrijwillige medewerkers. 35-40 personen zijn op wekelijkse basis, 1 tot 6 dagdelen in de week actief.
  • Activiteiten
    Er is een grote variatie aan werk te doen. Denk aan rapen op het strand, schoonmaken en sorteren van het afval, en verwerken van het afval tot grondstof. Vervolgens verwerken de vrijwilligers deze grondstoffen voor een deel machinaal en voor een deel met de hand tot producten. Deze producten worden afgewerkt, ingepakt en gelabeld voor de verkoop in de winkel. Ook organiseert Juttersgeluk jutevenementen voor bedrijven. Hierbij helpen vrijwilligers mee in de organisatie en begeleiding.
  • Samenwerking zorginstelling
    Daarnaast is er in samenwerking met Zorgbalans (een Wlz-aanbieder) een speciale groep voor vitale ouderen met een ‘haperend brein’. Vrijwilligers met interesse in de zorg kunnen hier stage lopen bij het begeleiden van deze groep. Zo creëert Juttersgeluk ook een uitstroommogelijkheid.

De impact op het leven van de vrijwilligers

Recent onderzocht Juttersgeluk de impact van werk en structuur op het leven van de vrijwilligers. Dit deed zij aan de hand van kwalitatieve gesprekken met de achterban van de vrijwilligers, zoals familie en betrokken zorgverleners. Uit het onderzoek blijkt unaniem dat deelname aan de activiteiten van Juttersgeluk en het gevoel ergens bij te horen een positief effect heeft op de vrijwilligers. Ze ervaren meer stabiliteit, zelfredzaamheid en assertiviteit, wat ook invloed heeft op andere levensgebieden. Bovendien merken ze dat ze minder afhankelijk zijn van de hulp van familieleden.

Dit positieve effect is ook op andere manieren zichtbaar. Zo ziet Suzanne de vrijwillige medewerkers stralen wanneer een bedrijf een evenement bij Juttersgeluk wil organiseren, toeristen enthousiast zijn over het werk, en bijvoorbeeld wanneer pas gemaakte oorbellen worden verkocht onder de ogen van degene die ze maakte. Daarnaast ontstaat er een community onder de vrijwilligers. Zowel binnen als buiten werk is er contact, lol, goede gesprekken en belangstelling voor elkaar.

Pionieren en succesfactoren

Als stichting die net niet in een bestaand systeem past is het voor Juttersgeluk behoorlijk pionieren als nieuwe aanbieder. Er zijn een aantal kenmerkende succesfactoren die de groei van Juttersgeluk mogelijk maken.

  • De huidige maatschappelijke beweging rondom duurzaamheid draagt bij aan hun succes. Langzaam ontstaat er een beweging waarbij communities zich vormen rondom maatschappelijke thema’s, zoals de plastic soep in het geval van Juttersgeluk. Juttersgeluk is een pionier in het aantonen dat deze manier van community vorming effectief is.
  • Naast het bijdragen aan een betere samenleving doet Suzanne veel net een beetje anders dan traditionele dagbestedingsorganisaties. Dit is niet altijd even makkelijk en vraagt een lange adem, maar geeft veel energie. Zo probeert ze niet in hokjes en doelgroepen te denken en trouw te blijven aan de missie en visie van Juttersgeluk. Daarnaast vinden de activiteiten veelal buiten plaats. Het jutten lijkt een passender alternatief te bieden voor hoger opgeleiden die bijvoorbeeld in een burn-out zijn geraakt en zich minder thuis voelen bij het traditionele dagbestedingsaanbod. Ook werkt Suzanne niet met een dagvergoeding voor de vrijwilligers zoals vaak gangbaar is bij klassieke dagbestedingsaanbieders. Zij zorgt daarvoor in de plaats voor passende beloningen, zodat vrijwilligers deelnemen vanuit intrinsieke motivatie. Recent startte zij een pilot waarin Juttersgeluk financieel teruggeeft. Vrijwilligers met een kleine beurs mogen op eigen initiatief declaraties indienen wanneer zij dat nodig achten.
  • Suzanne benadrukt dat wat Juttersgeluk uniek maakt, een kwestie van gevoel is. De organisatie biedt een veilige omgeving met persoonlijke aandacht, waarin mensen volledig zichzelf kunnen zijn. Daarnaast wordt jaarlijks een vragenlijst uitgezet om positieve gezondheid te meten, wat een nulmeting en vroegsignalering mogelijk maakt. Er is aandacht voor de seizoenen met vier gezamenlijke reflectiemomenten per jaar. Op die momenten reflecteren vrijwilligers op het afgelopen seizoen. Wat willen ze daaruit meenemen en wat willen zij bereiken in het komende seizoen? Het mooie is dat Juttersgeluk met deze eigenheid zich kan onderscheiden en daarmee ook goed op de kaart staat bij bijvoorbeeld de gemeenten Haarlem en Zandvoort als Wmo-aanbieder.

Werkzame principes

Gevraagd naar wat nu het onderscheidend vermogen is, geeft Suzanne aan dat het draait om een positieve insteek naar wat kan en wat iemand helpt als persoon vanuit gelijkwaardigheid:

  • Omkeren van de piramide van Maslow: Suzanne gelooft erin dat het waardevol en helpend is om de focus te verplaatsen van de persoon en zijn klachten naar het samen oplossen van wereldproblematiek. Door dit verschil in focus worden andere onderwerpen lichter.
  • Juttersgeluk is er altijd. Ook als er veel afzeggingen zijn en in slecht weer. Juttersgeluk is betrouwbaar en dat zorgt dat mensen blijven komen.
  • Wanneer je in je eigen kracht staat en je goed voelt kun je anderen helpen. Op hun beurt kunnen zij weer anderen helpen. Juttersgeluk verstevigt dit door mensen die elkaar kunnen ondersteunen aan elkaar te koppelen en oog te houden op het ecosysteem in de groep. Dit versterkt het geloof in eigen kunnen en in bij te kunnen dragen voor een ander.
  • Kijken naar de persoon zonder nadruk te leggen op labels of beperkingen. De focus ligt op wat er wel kan.
  • Gelijkgestemden om je heen verzamelen zodat zij dezelfde visie verder kunnen uitdragen en verbinding maken door gezamenlijk te strijden voor een groter doel.

Knelpunten

Een knelpunt voor Juttersgeluk is de groeiende vraag in combinatie met het gebrek aan structurele financiering. Juttersgeluk verdeelt haar werkzaamheden inmiddels op drie locaties in Zandvoort omdat het animo en de aanloop sterk gestegen is. De financiering komt echter uit verschillende en vaak tijdelijke bronnen zoals subsidies waardoor het in sommige jaren moeilijk was om de begroting rond te krijgen. Juttersgeluk is wat dat betreft nog een kleine onderneming, maar óók geen geijkte zorgaanbieder met een eigen zorgcontract met zorgverzekeraar en zorgkantoor. Voor financiers is het vaak nodig om de impact op bijvoorbeeld zwaarder zorggebruik aan te tonen. Dat is voor maatschappelijke zorgaanbieders voor dagbesteding en begeleiding niet altijd eenvoudig. Suzanne ervaart druk om te bewijzen dat Juttersgeluk het verschil maakt. Helaas blijft het lastig om de kwalitatieve impact van Juttersgeluk te kwantificeren.

Hoe verder?

Suzanne wil graag meer eigen inkomsten genereren voor Juttersgeluk om minder kwetsbaar te zijn mochten subsidies wegvallen. Zo is er meer zekerheid om de groeiende groep mensen een stabiele basis en toekomstperspectief te bieden. Ze overweegt het franchisen van het concept om meer mensen te bereiken en kijkt daarbij naar samenwerkingen met GGZ-aanbieders, ook buiten de regio Kennemerland. Daarnaast ziet ze kansen om samen te werken met scholen om jongeren stageplekken aan te bieden. Dit kan de impact van Juttersgeluk verder vergroten.

Na ons gesprek met Suzanne is het duidelijk, eigenlijk gun je iedere badplaats een Juttersgeluk.

 

Wat is jouw visie?

Herken jij je in het verhaal van Suzanne? Wat zijn mooie projecten van dappere mensen die jij ziet in de zorg? Laat het ons weten!

Meer lezen?

Lees meer over de ontwikkelingen binnen de GGZ.

Bekijk alle artikelen
Interview

Community als kracht: het succes van woonvoorziening de Kraaipan Oase voor mensen met een psychotische kwetsbaarheid

10-09-2024 6 minuten
Lees meer
Artikel

BijBram: mensgerichte zorg en vernieuwing in de GGZ vanuit een groene omgeving

16-12-2024 5 minuten
Lees meer
Artikel

Novalishoeve: zorg en herstel in harmonie met natuur en gemeenschap

13-11-2024 5 minuten
Lees meer
Onderzoek en publicatie

Onderzoek ‘De GGZ van Morgen’

09-11-2022 < 1 minuut
Lees meer
Interview

Van behandelen en genezen naar gezondheid en herstel!

05-07-2021 5 minuten
Lees meer
Interview

De toekomst van de GGZ: echt meedoen!

02-12-2021 6 minuten
Lees meer
Interview

De GGZ is van de samenleving!

02-05-2022 6 minuten
Lees meer
Interview

De GGZ van Morgen: “Op weg naar eenvoud!”

30-08-2021 5 minuten
Lees meer