Slim omgaan met data in de coronacrisis bij GGD GHOR Nederland

Wouter Roorda, senior consultant en data-adviseur bij Morgens, is in maart 2021 gestart bij GGD GHOR Nederland in de landelijke Corona Programma Organisatie (CPO) en blijft hen zeker tot het eind van het jaar ondersteunen in het slim omgaan met data. In dit interview vertelt hij over zijn werk bij GGD GHOR NL, zijn aanpak en zijn plannen voor de komende periode.

Vertel eens iets over je opdracht bij de GGD GHOR NL?

Wouter: “In maart 2021 ben ik als data-adviseur gestart bij de programmalijn zorgcontinuïteit binnen de CPO. Door het verzamelen en monitoren van informatie, samen met ervaringen uit het veld, geven we duiding aan het beeld over de zorgcontinuïteit van de niet-acute Covid-zorg. Denk hierbij aan verpleeghuizen, maar ook de thuiszorg en GGZ.

Een vervolgstap was data niet alleen te verzamelen over individuele sectoren, maar juist over de gehele keten. Samen met het Landelijke Coördinatiecentrum Patiëntenspreiding (LCPS) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben we een landelijke ketenmonitor ontworpen die inzicht biedt in de zorgcontinuïteit van een groter stuk van de keten. Vanwege het succes sluiten hier steeds meer ketenpartners bij aan.

In mei 2021 ben ik overgestapt naar de programmalijn monitoring binnen CPO. Hierbij loste ik een breed scala aan informatievraagstukken op rondom het vaccineren, testen en bron- en contactonderzoek (BCO). Mijn focus lag daarbij op de vaccinatiecampagne die op dat moment in volle gang was. Denk aan vraagstukken rondom inzicht in de vaccinatiegraad, impact van beleid en regionaal fijnmazig vaccineren. Daarbij werkte ik veel samen met interne stakeholders van GGD GHOR Nederland, zoals medewerkers van beleid, woordvoering, communicatie, maar ook met de vijfentwintig GGD-regio’s.”

Kan je iets meer vertellen over je aanpak?

“Ik draag op verschillende manieren bij aan betere beslissingen. Denk hierbij aan het inbrengen van data-expertise in de meer kwalitatieve projecten en werkgroepen om (beleids)beslissingen te ondersteunen.
Binnen de programmalijn monitoring kan ik mijn data-expertise volledig inzetten. Voorheen was de programmalijn vaak een doorgeefluik van informatievragen. Vragen werden niet altijd adequaat en tijdig beantwoord, omdat ze eerst door andere schakels in de organisatie heen moesten. Door het zo in te richten dat we zelf een groot deel van de analyses doen, worden vragen veel eerder beantwoord en spelen we veel beter in op de grote hoeveelheid vragen.

Daarnaast was mijn aanpak erop gericht om het ad hoc-karakter van de informatieproducten terug te dringen. Door van tevoren beter na te denken over wat eindgebruikers nodig gaan hebben bij aankomende beleidswijzigingen, konden we proactiever de organisatie van de goede informatie voorzien.”

Op welk resultaat ben je tot nu toe het meest trots?

“Ik ben er het meest trots op dat we op alle plekken, binnen en buiten de GGD GHOR organisatie zoveel gebruikmaken van data om beslissingen te ondersteunen. En niet alleen de inzichten leveren, maar ook echt meepraten over wat de cijfers betekenen. Bijvoorbeeld bij het ondersteunen van VWS en RIVM op het gebied van vaccinatiegraad, maar ook meehelpen met capaciteitsvraagstukken voor het openen en sluiten van test- en vaccinatielocaties. Maar zelfs ook het informeren van de burger die op de website van de GGD GHOR komt. Overal speelt data een rol.”

Wat hoop je de komende periode nog te bereiken?

“Op dit moment wordt er in de informatievoorziening nog (te)veel naar het verleden gekeken. Hoe hebben we het de afgelopen periode gedaan? Terwijl veel van de toegevoegde waarde in het vooruitkijken zit. Wat verwachten we de komende periode? Die slag wil ik nog graag maken.

Bovendien bedienen we onze klanten nu vooral met rapportages, terwijl er ook gebruikers zijn die we beter kunnen bedienen met een dataset, waarmee zij zelf de flexibiliteit hebben om de rapportages te maken die ze nodig hebben.

Maar het belangrijkste is dat we een transitiefase in gaan. De kennis, geleerde lessen en informatieproducten gaan we op een slimme manier verpakken zodat er bij een volgende pandemie niet weer vanaf nul iets opgebouwd hoeft te worden, maar dat we snel de informatieproducten weer in gebruik kunnen nemen. Ik ga de komende tijd de organisatie adviseren hoe dit het beste ingericht kan worden.”

Welke tip wil je andere organisaties meegeven die meer inzicht willen halen uit hun data?

“De belangrijkste tip is: Zoek de verbinding en vul kwalitatieve inzichten en ervaringen van mensen aan met inzichten uit data. Dan heb je minder discussie over ‘waar hebben we het precies over’ en blijft er meer tijd over om het vraagstuk op te lossen. In elke organisatie zijn stappen te zetten op het gebied van data. Al met kleine eerste stapjes is veel winst te boeken. De organisatie hoeft echt niet in één keer van beslissingen nemen volledig op onderbuikgevoel naar alle beslissingen gebaseerd op data.”