Actueel / Onderwijs

Microcredentials: wat zijn het en wat kun je ermee?

25-01-2022 4 minutenMarjet de Vries

Nederlandse universiteiten en hogescholen zijn in oktober vorig jaar gestart met een gezamenlijke pilot microcredentials. In mijn rol als projectleider microcredentials op een hogeschool merk ik dat er nog veel spraakverwarring is rond het onderwerp. In dit artikel neem ik je mee in wat microcredentials zijn, wat je ermee kunt en hoe het Nederlandse hoger onderwijs samenwerkt aan een stelsel waarin microcredentials een eigen plek hebben. En ik ben benieuwd om te horen hoe jij tegen microcredentials aankijkt.

Optimaal je eigen ontwikkelpad vormgeven met microcredentials

Laat ik beginnen met wat een microcredential is. Een microcredential is een betrouwbaar en erkend certificaat waarmee je als professional kunt aantonen wat je weet, kunt en begrijpt (leeruitkomst) na succesvolle afronding van een korte onderwijseenheid.

Het volgen van een volledige opleiding naast je werk kan best een stap zijn en is ook niet in alle gevallen nodig of relevant. Microcredentials geven kleinere onderwijseenheden (korter dan een half jaar) een zelfstandige waarde. Ze maken het mogelijk om gericht en just-in-time vaardigheden en competenties op te doen. Microcredentials bestaan dus naast een traditionele kwalificatie (zoals een diploma). Met microcredentials kun je optimaal je eigen ontwikkelpad vormgeven bij verschillende instellingen en/of opleidingen omdat ze verzekeren dat de behaalde leeruitkomsten ook elders worden erkend. Wil je dat wat je in korte cursussen hebt geleerd ooit verzilveren naar een relevant diploma, dan is dat met microcredentials dus mogelijk.

Een praktijkvoorbeeld van een microcredential:

Je bent mbo-4 verpleegkundige en komt in je werk veel in aanraking met nieuwe technologieën. Je besluit dat je er meer over wilt weten en volgt een cursus zorgtechnologie bij hogeschool X. Na een succesvolle afronding ontvang je een microcredential waarin transparant staat beschreven welke leeruitkomsten je hebt gehaald, op welk niveau en wat de omvang van de cursus was. Je kunt je digitale certificaat delen met je werkgever of met een andere hogeschool (bijvoorbeeld wanneer je besluit om toch het hele diploma te gaan halen). Leeruitkomsten die je al gehaald hebt hoef je dan niet nogmaals te halen.

Een betrouwbaar en erkend certificaat

Waarin verschilt een microcredential dan van een certificaat dat je nu na een cursus ontvangt? Het verschil zit hem in de waarde van het certificaat. De Microcredential voegt een kwaliteitskeurmerk toe aan korte onderwijseenheden. Je kunt er als lerende of als werkgever van op aan dat het zo is opgezet dat het onderwijs van accreditatiewaardig niveau is. (Accreditatiewaardig is de werkterm in de pilot voor aanbod dat vanuit het kwaliteitskader van de pilot aan de Europese ESG standaarden voor kwaliteitszorg voldoet maar nog buiten bestaande externe kwaliteitszorginstrumenten valt.) Daarnaast wordt het certificaat landelijk (en op den duur waarschijnlijk ook Europees) erkend en herkend doordat hij herleidbaar en verifieerbaar is en voldoet aan kaders en (kwaliteits)afspraken. Het digitale certificaat geeft op transparante wijze weer wat de leeruitkomsten zijn, op welke manier toetsing heeft plaatsgevonden, wie de uitgever is en wat het niveau van de module is.

De potentie van microcredentials nog onbenut

Dat klinkt goed toch? Misschien vraag je je zelfs wel af waarom dit nu nog niet veel gebruikt wordt. Of denk je: maar ik heb wel eens een digitale badge of certificaat ontvangen na een cursus. Dat kan, maar een badge is niet per definitie gelijk aan een microcredential. De onderliggende gedeelde kaders en afspraken maken een microcredential namelijk een betrouwbaar, verifieerbaar en erkend certificaat.

Vooralsnog is de volledige potentie van microcredentials nog onbenut. Dat komt omdat de kaders rond kwaliteit, erkenning, transparantie en meeneembaarheid tot op heden sterk variëren en de definitie ervan verschilt. En dan wordt het appels met peren vergelijken. Die verschillen gaan ten koste van de erkenning en herkenning van microcredential. En daarmee ook ten koste van het vertrouwen in de credential.

Om de waarde en impact van microcredentials optimaal te benutten en zo goed mogelijk bij te dragen aan de grotere doelen van een Leven Lang Ontwikkelen – het verkleinen van het gat op de arbeidsmarkt en het toegankelijker maken van onderwijs voor iedereen – wordt er door de Europese Commissie gepleit voor gedeelde definities en kaders.

Landelijk kader en afspraken met hulp van de landelijke pilot microcredentials

In lijn hiermee zijn Nederlandse hogescholen en universiteiten samen met SURF in oktober vorig jaar gestart met de pilot microcredentials. In de pilot wordt samengewerkt aan een stelsel waarbinnen microcredentials een erkenbare en herkenbare waarde hebben, worden gezamenlijke afspraken en kaders gemaakt, in de praktijk toegepast en eventueel aangescherpt. Meer dan de helft van de Nederlandse hogescholen en universiteiten neemt deel aan deze pilot. De interesse en potentie is dus groot. Komend jaar zullen diverse hogescholen en universiteiten modules voor professionals aanbieden die worden gecertificeerd met een microcredential. Het hoger onderwijs gaat dus veel ervaring opdoen met microcredentials en er gezamenlijk een basis voor leggen.

Microcredentials blijvend concept binnen Europa

Microcredentials zijn niet alleen in ontwikkeling in Nederland, maar ook een belangrijk speerpunt in de doelstelling van de Europese Commissie voor een European Education Area. De verwachting is dat het concept blijvend is en zal worden doorontwikkeld. Niet alleen landelijk, zoals in de pilot microcredentials gebeurt, maar op den duur wellicht ook Europees. Komend jaar gaan we in het hoger onderwijs veel ervaring opdoen in de pilot en verfijnen we de afspraken en kwaliteitskaders die er nu al liggen.

Welke waarde zie jij in microcredentials?

We zijn natuurlijk deels onze eigen doelgroep. Als werkenden zijn we zelf immers ook bezig met ontwikkelen en leren. Dat doen we door praktijkervaring op te doen, maar ook door cursussen of opleidingen te volgen. Daarom ben ik benieuwd naar jouw inzichten na het lezen van dit artikel. Wanneer is een microcredential van waarde voor jou? Welke potentie zie jij voor microcredentials in jouw vakgebied en waarom? Ik ben benieuwd naar je reactie. Laat het me weten via devries@morgens.nl. Ik kijk uit naar je bericht!

Edubadges en microcredentials

In de volgende blog ga ik in op de verhouding tussen Edubadges en microcredentials. Wil je op de hoogte blijven, schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.

Over Marjet de Vries

Marjet is projectleider van de pilot microcredentials bij een hogeschool en heeft ruime ervaring met LLO in het hoger onderwijs. Wil je meer weten over microcredentials, een Leven Lang Ontwikkelen of wil je eens van gedachten wisselen? Marjet denkt graag vrijblijvend met je mee!

Meer lezen?

Lees meer over de ontwikkelingen in het onderwijs.

Bekijk alle artikelen
Interview

Leven Lang Ontwikkelen bij ROC TOP

14-12-2021 4 minuten
Lees meer
Interview

Leven Lang Ontwikkelen is over 10 jaar een gemeengoed

20-05-2021 7 minuten
Lees meer
Interview

Leven Lang Ontwikkelen wordt primair onderdeel van ons onderwijs

14-12-2021 5 minuten
Lees meer
Artikel

Oplossingen voor een Leven Lang Ontwikkelen onderwijs

23-06-2020 2 minuten
Lees meer
Artikel

Een Leven Lang Ontwikkelen bij mboRijnland

01-05-2020 3 minuten
Lees meer
Event

Kijk het webinar terug over Leven Lang Ontwikkelen

15-12-2021 2 minuten
Lees meer
Interview

Over 10 jaar bewandelt iedere student een persoonlijk leerpad

14-07-2021 7 minuten
Lees meer