Actueel / Overheid

Succesvolle pilot Bureau Nieuwkomers bij gemeente Arnhem

06-01-2022 2 minutenMark Elstgeest

Hoe ga je aan de slag met de nieuwe wet Inburgering? Gemeente Arnhem begon op tijd en trok Nicolet Faber van Morgens aan om het project te leiden. Partner Mark Elstgeest interviewde haar over de geleerde lessen en de knelpunten.

Wat is de nieuwe wet Inburgering?

Op 1 januari 2022 treedt de nieuwe Wet inburgering in werking. Doel van deze wet is om voor alle inburgeraars een passende manier te vinden om zo snel mogelijk te participeren in de samenleving. Met deze nieuwe wet neemt de gemeentelijke rol bij de ondersteuning van inburgeraars toe. In de huidige situatie zijn inburgeraars zelf verantwoordelijk voor het regelen en financieren van hun inburgeringstraject. Dat blijkt niet goed te werken. Het is voor inburgeraars niet eenvoudig om hun weg te vinden op de markt van aanbieders van trajecten. Daarnaast is er (te) weinig aandacht voor werk en participatie gedurende de inburgeringsperiode, waardoor slechts een klein deel van de inburgeraars na afronding van hun traject aan het werk is. De nieuwe wet moet hier verbetering in brengen.

In het nieuwe inburgeringsstelsel krijgen gemeenten de regie over de uitvoering van de inburgering vanaf het moment dat een statushouder is gekoppeld aan de gemeente. Dit biedt de gemeente de mogelijkheid om nieuwkomers maatwerktrajecten aan te bieden samen met o.a. taalscholen, onderwijsinstellingen, werkgevers, vluchtelingenorganisaties en natuurlijk nieuwkomers zelf.

De aanpak: intensief en persoonlijk

Ik vroeg Nicolet wat haar opdracht was en hoe ze het heeft aangepakt. “Het uitgangspunt van de nieuwe aanpak is dat het een combinatie is. Nieuwkomers gaan zo snel mogelijk aan het werk, leren ondertussen de Nederlandse taal én gaan inburgeren. Tijdens de pilot hebben we al zo veel mogelijk gewerkt volgens de nieuwe wet. Dit doen we door iedere nieuwkomer die in Arnhem komt wonen individueel en intensief te begeleiden tijdens het inburgeringsproces. Iedere nieuwkomer krijgt een vast aanspreekpunt die zijn/haar vragen beantwoordt: een regisseur Inburgering. Samen met deze regisseur wordt een Persoonlijk plan van Inburgering en Participatie opgesteld. Vervolgens voert de regisseur Inburgering regie op de uitvoering van het Plan van Inburgering en Participatie door de nieuwkomer en de ketenpartners.”

Uitproberen in de pilot Bureau Nieuwkomers

Nicolet legt uit dat er snel gestart is met een pilot. “De regisseurs Inburgering vormen samen een nieuw team: Bureau Nieuwkomers, dat onderdeel is van het cluster Werk & Inkomen. De pilot hiermee startte een jaar voordat de wet daadwerkelijk ingaat. In de pilot begeleidden we de nieuwkomers al zoveel mogelijk in de geest van de nieuwe aanpak. Zo konden we maximaal leren hoe je dit het beste kunt aanpakken en dat heeft goed gewerkt. Voor zover dat kon binnen de huidige participatiewet, hebben we vanuit concrete casuïstiek de werkprocessen ingericht en verbeterd.”
Op tijd beginnen met regisseurs die zelf ook nieuwkomer waren

Uiteraard vroeg ik Nicolet wat goed werkte in de pilot. Nicolet: “Eén van onze belangrijkste succesfactoren zijn de regisseurs Inburgering zelf. Hier hebben we nieuwe medewerkers voor geworven, die zelf een achtergrond als nieuwkomer hebben. Dat werkt echt enorm goed. De regisseurs zijn statushouder geweest of hebben met de doelgroep gewerkt.”

Nicolet vertelt ook dat het prettig was dat Arnhem op tijd is begonnen. Zo kan de werkwijze telkens worden verbeterd. Alles moet echt kloppen: korte lijnen tussen beleid en uitvoering, strakke projectmanagementsturing en met dag- en weekstarts telkens evalueren en bijsturen van de praktijk. Ze geeft ook aan dat er hele goede samenwerkingsafspraken met de belangrijkste ketenpartners zijn gemaakt.

Knelpunten zijn er nog steeds

“Natuurlijk zijn er ook nog steeds knelpunten: niet iedere nieuwkomer is gemotiveerd om in te burgeren,” vertelt Nicolet. “En er zijn soms verkeerde beelden en verwachtingen over Nederland bij nieuwkomers. Voor sommige nieuwkomers is de cultuurkloof wel erg groot omdat zij uit een afschuwelijke vertreksituatie kwamen. Maar we verwachten wel dat we met de nieuwe werkwijze betere resultaten behalen. Door een snelle start, regisseurs Inburgering die cultuursensitief werken en goed georganiseerde en langdurige begeleiding.”

Politieke steun: wethouder is enorm gedreven

Het is Arnhem menens met deze nieuwe aanpak. Wethouder Cathelijne Bouwkamp is enorm gedreven er een succes van te maken. Cathelijne Bouwkamp: “We vinden het belangrijk dat nieuwkomers ook in Arnhem een plek krijgen. We zijn een inclusieve stad waarbij we willen dat iedereen zich thuis voelt en mee kan draaien in ons mooie Arnhem. Inburgeren is daarbij een belangrijk thema. Onze regisseurs van Bureau Nieuwkomers hebben zelf een achtergrond als nieuwkomer. Hun kennis en ervaring zijn onmisbaar voor ons en helpen ons bij het maken van beleid. Ik ben blij dat we de stap naar voren hebben gezet met deze pilot, zodat we goed voorbereid van start kunnen gaan per 1 januari.”

Deze pilot stopt wél

En hoe nu verder? Nicolet is daar duidelijk over: deze pilot stopt wel. Nicolet is bezig om de pilot te stoppen en Bureau Nieuwkomers een vaste plek in de organisatie in Arnhem te geven, met budget en positionering in de organisatie. Daarna stopt het project begin 2022, maar gaat de nieuwe werkwijze door, tegen die tijd onder de nieuwe Wet inburgering die dan ingaat.

Meer weten?

Wil je meer weten over de invoering van de nieuwe wet Inburgering, of heb je zelf al goede ervaringen die je graag met ons deelt? Neem contact op met Mark Elstgeest.

Artikel

Terugblik webinar Regioplan Haaglanden

07-03-2024 < 1 minuten
Lees meer
Artikel

11 lessen voor effectieve samenwerking: inzichten uit de strafrechtketen

20-02-2024 3 minuten
Lees meer
Interview

Het juiste doen voor dienstverlening kan alleen door dromen en denken te combineren

30-11-2023 7 minuten
Lees meer
Artikel

Terugblik werkplaats wendbaar en weerbaar in dienstverlening

26-09-2023 3 minuten
Lees meer