Actueel / Zorg

Succesvolle digitale gegevensuitwisseling in de zorg

04-11-2019 3 minutenHerbert Fetter

MedMij, PGO, VIPP, OPEN, InZicht, Proeftuinen: de termen rondom gegevensuitwisseling vliegen ons om de oren. Daarnaast heeft de tv-uitzending van “De Monitor” over gegevensuitwisseling op 4 september jongstleden de aandacht van het bredere publiek getrokken. Een goed initiatief, die gegevensuitwisseling, maar waar doen we het nou allemaal voor? Wat is het gewenste resultaat? En hoe pak je dat aan als zorgorganisatie?

Waar doen we het voor?

De zorgkosten en de vraag naar zorg blijven de komende jaren gestaag toenemen. Kosten in de ouderenzorg zijn in 2030 ruim 37% hoger dan in 2017 (Zorgvisie, 2018). Daarnaast doen de tekorten op de arbeidsmarkt echt pijn. Het uitvalpercentage onder zorgpersoneel is in de afgelopen vier jaar met 40% gestegen (Trouw, 16 september 2019). Het is dus van groot belang dat we de zorg efficiënter organiseren om kwalitatief hoogwaardige en betaalbare zorg te kunnen blijven bieden.

Gegevensuitwisseling gaat niet al deze problematiek oplossen, maar kan de pijn wel verzachten. Bijvoorbeeld door:

  • De administratielast te verlagen: gegevens worden automatisch verwerkt in dossiers en zijn daarna gemakkelijk te delen met andere partijen. Bijvoorbeeld vooraf ingevulde vragenlijsten door de patiënt/cliënt.
  • Medicatiefouten te verminderen: er is een completer medicatieoverzicht beschikbaar voor professionals, waardoor zij betere keuzes maken.
  • Efficiëntie te verhogen: er zijn minder herhaalonderzoeken nodig.
  • Empowerment te vergroten: de patiënt/client is beter geïnformeerd en voorbereid, waardoor de kwaliteit van het consult omhoog gaat.

De basis voor gegevensuitwisseling

De laatste jaren wordt er enorm geïnvesteerd in gegevensuitwisseling. Gegevensuitwisseling is echter geen doel op zich. Waar het om draait, is het bevorderen van de samenwerking tussen zorgprofessionals door de gehele keten om de veiligheid te vergroten en de cliënt/patiënt te betrekken. Een randvoorwaarde hiervoor is dat de systemen binnen de zorg met elkaar communiceren. In de huidige praktijk is dit vaak nog niet mogelijk, terwijl de techniek wel gewoon beschikbaar is. Tijd om in actie te komen!

Wat is een persoonlijke gezondheidsomgeving?

Een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) is een website of app waarin je als burger informatie over je eigen gezondheid kan bijhouden en actief aan de slag kan gaan met je gezondheid. Binnen een PGO kun je gegevens verzamelen, beheren en delen. Zo kun je als zorggebruiker, in een zelfgekozen PGO, gegevens ophalen bij een specialist, daar metingen zoals bloedglucose aan toevoegen en de gegevens vervolgens delen met de huisarts om deze in een consult te bespreken. Om dit te realiseren, is het landelijke programma MedMij geïnitieerd door de Patiëntenfederatie Nederland. MedMij is de standaard voor het veilig uitwisselen van gezondheidsgegevens tussen zorggebruikers en gezondheidsprofessionals.

Waar te beginnen?

Het begint bij het besef dat gegevensuitwisseling geen ICT-project is. Het is een traject waar governance, visie, inhoudelijke expertise, financiering en ICT bij elkaar komen. Wanneer je dit als een ICT-project blijft zien, zal de investering op de grote hoop met verspillingen terecht komen. Kies daarom voor een integrale aanpak. Ga aan de slag met de zorgaanbieders in jouw regio. Wat wil je gezamenlijk bereiken? Niet alleen met bestuurders, maar met een goede afspiegeling van het veld: medisch specialisten, huisartsen, verpleegkundigen, burgers, POH’ers en andere betrokkenen.

Tips voor zorgorganisaties

Hier volgen vier tips voor elke zorgorganisatie die aan de slag gaat met gegevensuitwisseling.

  1. Besteed voldoende aandacht aan de weerstand en angsten omtrent gegevensuitwisseling. Dit vraagt om een veranderkundige aanpak. Stel bijvoorbeeld iPads beschikbaar en laat je personeel kennismaken met verschillende PGO’s om te ervaren wat de mogelijkheden zijn.
  2. Bepaal welke mogelijkheden voor de organisatie ontstaan door gegevensuitwisseling. Als care-instelling is een koppeling met domotica-toepassingen wellicht interessant, terwijl een huisarts mogelijk meer interesse heeft in zelfmanagement-programma’s.
  3. Ga het wiel niet zelf uitvinden, maar leer van elkaar. Eén van de huidige problemen is dat zorgaanbieders vaak een eigen maatwerkoplossing kiezen. Maak niet dezelfde fout en kijk samen wat er al beschikbaar is.
  4. Kies niet voor een losse applicatie die één probleem oplost, maar kijk breder.

Wat zijn VIPP-programma’s?

PGO’s zijn op zichzelf nog niet toereikend om gegevensuitwisseling op gang te krijgen: zorgaanbieders moeten gegevens digitaal beschikbaar kunnen stellen en dit houdt in dat instellingen ook zelf moeten digitaliseren. Om de digitalisering te stimuleren, is door de overheid budget beschikbaar gesteld in VIPP-programma’s (Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional). Deze programma’s verwezenlijken de digitaliseringen per zorgsector. In 2016 startte de eerste VIPP-regeling voor ziekenhuizen. Inmiddels zijn er ook VIPP’s gestart voor zelfstandige klinieken, de ggz, de eerstelijnszorg (OPEN) en de langdurige zorg (InZicht).

Meer lezen?

Lees meer over de ouderenzorg van morgen.

Bekijk alle artikelen
Interview

Ouderenzorg van Morgen: ruimte, vertrouwen en leiderschap

02-09-2019 < 1 minuten
Lees meer
Artikel

11 vragen die helpen om met jouw team aan de slag te gaan met de ouderenzorg van morgen

01-07-2021 3 minuten
Lees meer
Artikel

Guido Blom (Fundis) over de ouderenzorg van Morgen

21-06-2019 5 minuten
Lees meer
Artikel

Sensire over de ouderenzorg van Morgen

20-09-2019 < 1 minuten
Lees meer
Artikel

Kennis verpleegkundigen over toepassing technologie is cruciaal

17-05-2019 2 minuten
Lees meer
Artikel

Ouderenzorg vraagt om groter denken en kleiner doen

28-08-2019 5 minuten
Lees meer
Artikel

Zo helpt Lean ons uit de ratrace in de ouderenzorg

13-04-2021 3 minuten
Lees meer
Interview

“Eerst digitaliseren, dan robotiseren”

20-03-2019 3 minuten
Lees meer