Guido Blom (Fundis) over de ouderenzorg van Morgen

Hoe ziet de ouderenzorg er over 5 tot 10 jaar uit? Wat zijn belangrijke uitdagingen en wat doet de ouderenzorg nu om toegevoegde waarde in de maatschappij te behouden? Morgens-partner Petra van Zeeland en consultant Damien Folkerts spraken hierover met Guido Blom, directeur van Fundis.

Guido Blom, directeur Fundis

Uitdagingen voor de ouderenzorg

Op de vraag hoe de ouderenzorg er over 5 tot 10 jaar uitziet, geeft Guido aan dat we voor een enorme uitdaging staan. Zowel vanwege de demografische ontwikkeling en specifiek de enorme toename van het aantal ouderen, als vanwege druk op de betaalbaarheid van het huidige systeem en op de arbeidsmarkt.

Er is nog geen duidelijk beeld over de oplossingen die noodzakelijk zijn om hierop te anticiperen. Wel houdt Fundis zich op meerdere vlakken bezig met de toekomst:

1. Arbeidsmarkt;
2. Technologie en data;
3. Juiste zorg op de juiste plaats.

“Het begint met het besef dat hoe we het nu hebben georganiseerd, eindig is. Als je dat durft toe te geven, dan durf je ook mee te denken over een nieuwe inrichting van het systeem.”

1  Arbeidsmarkt

De binding met de medewerkers is erg belangrijk. Door bedrijfsonderdelen kleiner te maken en medewerkers te betrekken bij de organisatie van een bedrijf en het ‘lean & mean’ organiseren, kan je medewerkers op een andere manier betrekken. Evenals verantwoordelijkheden laag in de organisatie leggen door onder andere zelforganisatie en zelfsturing. “Door de medewerkers te betrekken bij het beleid en een organisatie kleur te geven, bijvoorbeeld door het een merk te geven (alle Fundis bedrijven hebben een eigen merk), zie je dat de medewerker een andere binding krijgt met het bedrijf en niet alleen met de klant.”

“In vijf jaar tijd is de wereld totaal veranderd. Vroeger hadden we het gevecht om de klant, nu hebben we het gevecht om de medewerker. Gevecht is misschien niet helemaal in de juiste context, maar het gaat wel om: wie heeft de medewerker?”

Superflexpool

“Ook hebben we een flexbedrijf opgezet: Variantzorg. Daar werken zo’n 700 medewerkers die zelf bepalen wanneer, hoeveel en waar ze werken. Deze flexschil is om onze bedrijven heen georganiseerd. Als een medewerker het leuk vindt om op de ene dag binnen de thuiszorg te werken, de volgende dag bij de revalidatie en daarna bij de langdurige zorg, dan kan dat. Als iemand het leuk vindt om alleen op zondagochtend te werken, omdat hij of zij de rest van de week met de kinderen bezig is, dan kan dat ook. Of bijvoorbeeld in de zomer minder werken dan in de winter.”

2  Technologie en data

“Aan technologie moeten we echt nog veel meer gaan doen dan nu. Technologie staat niet op zichzelf; dat moet je koppelen aan arbeidsmarktproblematiek, of herinrichting van het zorgsysteem, of het verbeteren van de zorg voor de cliënt. Daar is technologie wat ons betreft wel echt ondersteunend aan. We proberen de technologie aan de hand van innovatie binnen te brengen. We dagen directie en medewerkers uit om hieraan deel te nemen.

Wij zijn ervan overtuigd dat wij op een pot goud zitten. Niet om er rijk van te worden, maar wel om het in te zetten om het zorgproces beter te maken. We zijn met onze belangrijkste stakeholders met een groot traject bezig om onze data beschikbaar te gaan stellen voor elkaar, om uiteindelijk het landschap te gaan inrichten, mede op basis van nieuwe inzichten die we krijgen uit data. Een eerste stap daarvan is dat we de MedMij-normen binnen onze organisatie gaan implementeren en meedoen met de PGO-ontwikkeling.”

Over Fundis

Fundis is een netwerkorganisatie die nieuwe producten en diensten voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken ontwikkelt, faciliteert en realiseert. Dit doet Fundis samen met partners, overheid en wetenschap. Elke onderneming van Fundis is actief op een specifiek terrein binnen de zorg voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken. Van wijkverpleging tot persoonlijke alarmering, van welzijnsactiviteiten tot paramedische diensten, van revalidatiezorg en verpleeghuiszorg tot huishoudelijke ondersteuning.

3. Juiste zorg, juiste plaats

Wij denken dat ‘de juiste zorg op de juiste plaats’ de derde ontwikkeling is die heel erg nodig is in het landschap. Dat er nieuwe samenwerkingen, nieuwe ketens en andere oplossingen ontstaan in de keten. Daar proberen wij ons steentje aan bij te dragen. Dat betekent dat je hoe je dingen hebt of had georganiseerd, los moet laten.

“Er zitten heel veel dimensies aan het inrichten van die zorgketen. Ik wil er twee noemen die op dit moment belangrijk zijn: de PGO-ontwikkeling en een ander type burgers waar we mee te maken krijgen, waardoor de relatie tussen een burger en ons als zorgorganisatie ook heel anders gaat worden. Mogelijk krijg je een soort van cafetaria-model, waarbij de burger zelf de regie pakt en dingen kiest: dit product wil ik wel van je hebben, maar voor dat product kies ik iemand anders.”

Fundis Wereld Thuis

“Ik had laatst een droom over een nieuwe organisatie van de zorg in de stad. Als je daar nou gewoon een netwerk van maakt. Zet die schotten tussen de organisaties nou opzij en maak er één organisatie van. Dat gaan we natuurlijk nooit door de ACM krijgen, want die wil marktwerking behouden.“

Inspelen op ontwikkelingen en trends

“De trends zijn voor Fundis reden geweest om ons anders te organiseren en ons voor te bereiden door het ‘floot’-model neer te zetten. Dat betekent dat wij een kleine strategische holding hebben, dat is Fundis. Daar werken ongeveer 15 collega’s en wij houden ons met name bezig met het portfolio van de groep. Wij denken na over: wat gebeurt er in de markt en doen we nog steeds de juiste dingen of moeten we er iets aan toevoegen of afhalen? Of moeten we iets anders doen omdat we ons niet alleen verantwoordelijk voelen voor de cliënten die we nu in zorg hebben, maar ook voor de cliënten die we morgen krijgen, of over 10 jaar?

Daarnaast kijken we ook naar management development. Wij hebben aandacht voor de talenten binnen de groep. Ook omdat we de bedrijven kleiner hebben gemaakt en we zien dat talenten niet altijd kansen binnen een klein bedrijf krijgen, maar als je Fundis-breed kijkt zie je wel dat iemand die ontwikkeling kan doormaken. Daarom zijn we steeds op zoek naar in welke fase een bedrijf zit en wat voor type mensen daarbij horen.”

De ouderenzorg van Morgen

Dit interview maakt deel uit van een serie gesprekken met bestuurders en andere gezichtsbepalende personen in de zorgsector over de ouderenzorg van Morgen. Hierbij kijken we zowel naar ontwikkelingen in de sector voor de komende vijf tot tien jaar als naar de situatie van vandaag, om vervolgens te bepalen wat er nodig is om van vandaag naar morgen te bewegen.

Speedboot vs. olietanker

Met alle productmarktcombinaties vormen we een netwerk voor de kwetsbare ouderen en chronisch zieken. Dat hoeven we niet alleen te doen. Vanuit de netwerkgedachte, werken we graag samen met andere partijen op gebieden die we zelf niet kunnen of waar we zelf niet goed in zijn. Dit model maakt dat we erg flexibel en wendbaar zijn. “We hebben allemaal speedbootjes gecreëerd, waar we in het verleden een olietanker waren. Wij denken dat je wendbaar en flexibel moet zijn om uiteindelijk toekomstbestendig te zijn. Onze inschatting is dat de wereld binnen de ouderenzorg heel erg snel kan veranderen.”

Verantwoordelijkheden laag in de organisatie

Ondernemerschap vinden wij erg belangrijk. Dit betekent dat wij – en dat is best wel gewaagd – de bestuurlijke verantwoordelijkheden laag in de organisatie hebben belegd. Alle bedrijven hebben eigen bestuurders die ook verantwoordelijk zijn voor dit bedrijf.

Andere concurrenten

Als laatste geeft Guido Blom ons nog een ander perspectief mee. In de rest van Europa werkt het ondernemerschap in de zorg anders. Ook dit is een ontwikkeling waar Fundis met interesse naar kijkt:

“Wat je in Europa ziet, anders dan in Nederland, is dat daar in de zorg een aantal grote beursgenoteerde partijen zijn. Er zijn drie à vier partijen in de langdurige zorg die met elkaar 240.000 bedden hebben. Tot kortgeleden was Nederland voor hen geen markt, omdat ons betalingssysteem anders was dan in de andere landen. Inmiddels zie je dat deze partijen ook in Nederland actief worden. Dit gaat de verhoudingen anders maken in de toekomst. Niet alleen voor de WLZ (in dit geval: ouderenzorg), maar voor de zorgverzekeringswet.”

Meer over de ouderenzorg van Morgen