Actueel / Zorg

Creëer draagvlak voor waardegedreven zorg met deze 3 vragen

20-05-2021 4 minutenHileen Boosman

De huidige situatie is niet meer houdbaar. Zorgkosten blijven stijgen terwijl de zorgvraag steeds complexer wordt. Een start maken in de transitie richting waardegedreven zorg wordt hiermee steeds urgenter. Hoewel de principes van waardegedreven zorg door velen worden onderkend, zijn er verschillen in de prioriteit die mensen eraan geven. Zolang voor medewerkers onduidelijk is waarom waardegedreven zorg juist nú belangrijk is, zullen zij minder geneigd zijn om hun schouders eronder te zetten. Er zijn drie vragen die je kunt stellen om dit urgentiebesef en het draagvlak te vergroten om de transitie naar waardegedreven zorg tot een succes te maken.

Weerstand door gebrek aan urgentie

Is zo’n complex veranderproces als de transitie naar waardegedreven zorg nú nodig? Welke problemen lossen we hier mee op? We hebben hier toch helemaal geen tijd voor? Deze vragen hebben te maken met het gevoel van urgentie dat wordt ervaren. Het creëren van voldoende urgentiegevoel is belangrijk om actieve medewerking van mensen te krijgen bij het transitieproces. In de praktijk wordt hier niet altijd voldoende aandacht aan gegeven. Hierdoor krijgt het veranderproces een valse start. Zelfs wanneer er al een heel plan is uitgestippeld is urgentiegevoel bij een groot aantal medewerkers essentieel voor een succesvolle verandering. Maar hoe zorg je ervoor dat je dit gevoel creëert? Het stellen en beantwoorden van de onderstaande drie vragen kan hierbij helpen.

Vraag 1: Wat betekent waardegedreven zorg voor jou, voor ons en voor de organisatie?

Waardegedreven zorg is een veelomvattend concept waar geen eenduidige definitie voor is. Bovendien zijn er verschillende termen in omloop zoals uitkomstgerichte zorg, Value Based Health Care, geïntegreerde zorg of patiëntgerichte zorg. Dit maakt dan ook dat je gemakkelijk langs elkaar heen praat. Hierbij speelt mee dat er vaak grote verschillen zijn tussen medewerkers binnen dezelfde zorgorganisatie: sommigen zijn al een tijdje van start met onderdelen van waardegedreven zorg terwijl anderen nog nooit hebben gehoord van het concept.

Consequent communiceren

Een belangrijke basis is het spreken van dezelfde taal. Wat bedoel jij met waardegedreven zorg? Wat betekent waardegedreven zorg in je organisatie? En, niet onbelangrijk, wat is het niet? Hebben we het wel over hetzelfde? Een bestuurder denkt mogelijk aan nieuwe financieringsmodellen terwijl een arts waardegedreven zorg linkt aan patiënt-gerapporteerde uitkomsten en samen beslissen in de spreekkamer. Zorg dat je consequent communiceert met dezelfde begrippen en definities zodat iedereen hiervan op de hoogte is. En dat de scope van waardegedreven zorg duidelijk is: welk onderdeel doen we nu, wat doen we later?

Vraag 2: Waarom is de transitie naar waardegedreven zorg nodig?

Zolang voor medewerkers onduidelijk is waarom waardegedreven zorg juist nú belangrijk is, zullen zij minder geneigd zijn om hun schouders eronder te zetten. Een eerste reflex bij het benadrukken van het belang is om een verzameling van feiten en cijfers te tonen over de huidige situatie: de huidige situatie is niet meer houdbaar want zorgkosten blijven naar verwachting met 2,8% per jaar stijgen terwijl de zorgvraag complexer wordt. Als we hier niks aan doen dan wordt het systeem steeds minder gericht op kwaliteit en meer op financiering.

Niet alleen ratio maar ook emoties van belang

Zulke cijfers en feiten vormen een rationele basis die de noodzaak van de verandering aanduiden. Of dit medewerkers ook gelijk enthousiast maakt om deel uit te maken van de verandering is de vraag. Enkel aanspreken op ratio is in de meeste gevallen onvoldoende om mensen te overtuigen dat de stap naar waardegedreven zorg de moeite waard is. Weten is nog geen willen. Hiervoor moet je een beroep doen op emoties, op het ‘buikgevoel’ van mensen.

Creëer enthousiasme

Voor de één wordt het enthousiasme aangewakkerd door de mogelijkheid om meer samen te werken over de grenzen van het eigen specialisme. Voor de ander ligt het enthousiasme in het inzichtelijk maken van het effect van zorg op het dagelijks leven van patiënten. Wat iemand enthousiast maakt kan verschillen per persoon. Ga eens bij jezelf na: wat drijft jou om met waardegedreven zorg bezig te zijn?

Vraag 3: Wat is het belang van waardegedreven zorg ten opzichte van andere prioriteiten?

Grote kans dat de transitie naar waardegedreven zorg niet het enige veranderproces is binnen een organisatie. Hoe verhoudt waardegedreven zorg zich tot de vele andere prioriteiten die ook aandacht vragen en waarvoor ook urgentie wordt gevoeld? Denk aan initiatieven op thema’s als digitalisering, regionale samenwerking, Lean of patiëntveiligheid.

Initiatieven die in eerste instantie los van elkaar lijken te staan, kunnen elkaar juist in grote mate beïnvloeden. Zo worden Lean en waardegedreven zorg vaak met elkaar in verbinding gebracht vanuit het idee dat ze elkaar wederzijds versterken: waardegedreven zorg toont het wat, Lean het hoe.

Breng prioriteiten in kaart

Alle initiatieven aan waardegedreven zorg verbinden is tegelijkertijd ook een risico. Wanneer er aan te veel prioriteiten tegelijkertijd wordt gewerkt, trek je een zware wissel op het personeel en loop je het risico dat er weinig van de grond komt. Voor een goede start is het belangrijk om duidelijk vast te leggen wat de belangrijkste prioriteiten zijn en in welke volgorde je hiermee aan de slag gaat.

Urgentiegevoel belangrijk tijdens het gehele traject

Een breed gevoel van urgentie komt ten goede aan de borging zodat de transitie niet afhankelijk is van enkele sleutelfiguren maar dat de verandering breed wordt gedragen. Zelfs de meest enthousiaste, gedreven personen kunnen zich tijdens het veranderproces een keer achter de oren krabben of de ingezette stap naar waardegedreven zorg wel de juiste is. Het creëren van voldoende urgentiegevoel is niet alleen belangrijk bij de start, maar blijft een belangrijk aandachtspunt gedurende het hele transitieproces.

Zonder een breed urgentiebesef loop je als organisatie het risico op angst en uiteindelijk weerstand tegen verandering. Andersom gedacht zorgt een goede urgentie er juist voor dat betrokkenen het veranderproces met elkaar in een stroomversnelling brengen.

Meer weten?

Wil je meer weten over het de implementatie van waardegedreven zorg? Neem dan contact op met Hileen Boosman via boosman@morgens.nl telefoon 071 – 3313 640.

Meer over Valu

Meer weten?

Wil je meer weten over het de implementatie van waardegedreven zorg? Neem dan contact op met Hileen Boosman via boosman@morgens.nl telefoon 071 – 3313 640.

Meer lezen?

Lees meer over waardegedreven zorg.

Bekijk alle artikelen
Artikel

Creëer draagvlak voor waardegedreven zorg met deze 3 vragen

20-05-2021 4 minuten
Lees meer
Artikel

Haal meer uit je waardegedreven zorg dashboard: 5 tips

19-10-2021 4 minuten
Lees meer
Onderzoek en publicatie

Whitepaper ‘Waardegedreven organiseren: Veel meer dan uitkomsten!’

15-12-2020 < 1 minuten
Lees meer
Onderzoek en publicatie

Whitepaper ‘Waardegedreven zorg: 5 bouwstenen voor succesvolle adoptie’

29-05-2022 < 1 minuten
Lees meer
Artikel

Waardegedreven verbeteren in 2030: 5 belangrijke thema’s

24-02-2022 4 minuten
Lees meer