Actueel / Zorg

Ouder worden we allemaal, maar dan wel liever gezond

05-04-2022 3 minutenRosanne Geijtenbeek

Vraag Nederlanders wat zij belangrijk vinden in het leven en één van de eerste antwoorden is steevast ‘een goede gezondheid’. Vroeg of laat krijgen we echter allemaal met gezondheidsproblemen te maken. We vertrouwen erop dat er dan tijdig zorg beschikbaar is; van goede kwaliteit, in de buurt en betaalbaar. Maar is dat wel vanzelfsprekend?

Tijdens de coronacrisis hebben we opnieuw gezien hoezeer we rekenen op de beschikbaarheid van dergelijke goede en toegankelijke zorg, terwijl deze niet altijd beschikbaar was en tot op heden nog steeds niet op alle plekken is. Recht op zorg is helaas niet zo vanzelfsprekend als het lijkt; zeker niet in de toekomst. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) ziet kwaliteit en toegankelijkheid als de belangrijkste publieke waarden van de zorg. Alleen is de huidige toegankelijkheid in de toekomst niet meer te garanderen. De vraag wordt groter dan het aanbod. We moeten onze zorg houdbaar maken. Hoe? Ons antwoord: onder andere door veel meer in te zetten op preventie.

Focus op gezondheid

Eén van de voorspelde verschuivingen in het Nederlandse zorglandschap om de zorg houdbaar te houden is de focus leggen op gezondheid in plaats van zorg. Nu staat vaak de diagnose van de patiënt centraal, daarna pas zijn nazorg, leefomgeving en gewoontes. Dit moet veranderen. Onze resources, zowel geld als tijd, moeten gaan naar het stimuleren van een gezonde levensstijl, waarbij welzijn en preventie centraal staan.

Vele partijen zetten al in op gezondheid. Zo ook GGD GHOR Nederland. Zij pleit voor het bouwen van een sterk fundament onder gezondheidsbeschermende/bevorderende taken om zo mensen te beschermen tegen gezondheidsrisico’s waar ze zelf geen of nauwelijks invloed op hebben. Denk hierbij aan het opsporen en bestrijden van infectieziekten, verminderen van uitstoot van fijnstof door wegverkeer en industrie en het stimuleren van sporten, gezond eten en niet roken ter bevordering van de gezondheid.

Collectieve en individuele preventie

Mensen gezond houden door hun gezondheid te bevorderen en beschermen is het doel van preventie. Er is verschil tussen collectieve en individuele preventie, waarbij collectieve preventie (ook primaire preventie genoemd) zich richt op de gezonde bevolking en de bevolking met een verhoogd risico. Bijvoorbeeld door maatregelen te nemen die voorkomen dat gezonde mensen een gezondheidsprobleem krijgen, zoals het bewaken van de kwaliteit van water of bevolkingsonderzoeken. Individuele preventie richt zich op individuen met beginnende klachten of met een ziekte, zoals een beweegprogramma voor specifiek klachten.

Gepaste beloning

De verantwoordelijkheid voor preventie is niet aan één van de betrokken partijen toe te wijzen. Ook de financiering is hiermee verweven als we kijken naar de beloning voor zorg en die voor preventieve maatregelen. Ziekenhuizen hebben op het moment geen financieel profijt van minder zieke mensen. De maatschappelijke waarde van preventie vraagt om het herzien van de geldstromen en gepaste beloningen voor initiatieven die uiteindelijk invloed hebben op het verlagen van de zorgkosten. Samenwerking tussen zorgverzekeraars/zorgkantoren, maar ook gemeenten en zorginstellingen is noodzakelijk. Dit gebeurt nu nog te weinig.

Een initiatief om in te investeren zijn technologische ontwikkelingen. De snelheid waarmee de technologie zich ontwikkelt en de steeds betere betaalbaarheid zorgen voor slimme oplossingen in de zorg. De geavanceerdere manieren zijn om gezondheidsindicatoren (zoals bloeddruk en/of conditie) te monitoren met een smartwatch of sensoren in huis. Ook voor collectieve preventie en vroege diagnostiek kan deze data grote meerwaarde hebben als betrokken partijen in de keten gebruik maken van gegevensuitwisseling en gerichte interventie inzetten.

Anticiperen op de dag van morgen

Willen we onze zorg houdbaar maken, dan moeten we allemaal aan de slag. Organisaties binnen de zorg, welzijn, financiers, maar ook gemeenten. Ze maken allemaal strategische keuzes die invloed hebben op hoeveel we de gezondheid van de burger centraal zetten in de toekomst. Dit vereist samenwerking in de keten. Inzet van meer technologie, het gebruik van data en uitwisseling van gegevens. Andere beloningssystemen. Deze veranderingen zijn niet zomaar geregeld, maar vragen tijd.

Als Morgens bieden we organisaties Vooruitgangskracht om met deze vraagstukken aan de slag te gaan, ook op gebied van preventie. Zo werken we o.a. in Rotterdam Rijnmond aan de implementatie van GGD 3.0 en verduurzamen we bij GGD GHOR Nederland (samen met collega’s van de GGD’en, GGD GHOR Nederland en GHOR-bureaus) de activiteiten op het gebied van continuïteit van zorg naar aanleiding van de Coronacrisis, met de vraag hoe we de zorg toegankelijk houden. We trainen daarnaast 12 consultants in positieve gezondheid en onderschrijven daarmee het belang van positieve gezondheid.

Anticipeert jouw organisatie al voldoende op de dag van morgen? We gaan graag hierover met je in gesprek! Tenslotte wil iedereen gezond oud worden.

Meer inzetten op preventie?

Zoek je de vooruitgangskracht om met deze vraagstukken aan de slag te gaan en ben je benieuwd naar de mogelijkheden voor jouw organisatie? Rosanne en Jaleesa denken graag met je mee.

Meer lezen?

Lees meer over de ontwikkelingen in de zorg.

Bekijk alle artikelen
Interview

Regionale samenwerking start met een goede relatie

15-02-2024 5 minuten
Lees meer
Event

Terugblik webinar zorgambities realiseren: van strategie tot executie

13-02-2024 < 1 minuten
Lees meer
Interview

Minder administratie lasten in de zorg: in gesprek met Evean en Icare

05-02-2024 < 1 minuten
Lees meer
Artikel

3 geleerde lessen over regionale implementatie van Positieve Gezondheid

22-01-2024 5 minuten
Lees meer