Actueel / Zorg
De wereld staat in brand
We zitten midden in de coronacrisis. De ziekenhuizen in Brabant liggen vol en in de rest van Nederland wordt nog hard gewerkt aan capaciteitsuitbreiding. Het is wellicht wat vroeg om al lessen te delen of om naar de lange termijn te kijken. Toch wil ik alvast een aantal zaken delen die mij opvallen.
Onder druk wordt alles vloeibaar
De snelheid waarmee de zorg in Nederland, met ziekenhuizen als front-runners, innoveren in deze crisis is opmerkelijk. Er worden vele stappen gezet in een hoog tempo. Enkele voorbeelden:
- Teleconsult en videoconsult. Het werken op afstand blijkt voor veel specialismen mogelijk en in een hoger tempo dan voorheen beschikbaar te komen.
- Investeringen in monitoring op afstand. Ziekenhuizen gaan in deze periode versneld op zoek naar mogelijkheden om ook monitoring van patiënten op afstand mogelijk te maken (hartpatiënten, COPD-patiënten, diabetespatiënten).
- Investeringen in diagnose op afstand. E-health hulpmiddelen om diagnose op afstand mogelijk te maken wordt in hoog tempo ontwikkeld. Meest in het oog springende voorbeeld is de app die Luscii ontwikkelt voor corona diagnosestelling voor OLVG. De landelijke uitrol van deze app is inmiddels in volle gang.
- Gegevensuitwisseling. Nu zien we pas echt goed hoe belangrijk het is om gegevensuitwisseling goed voor elkaar te hebben. Dit gaat over capaciteitstechnische aspecten, zoals online landelijke uitwisseling van gegevens over bedden en IC-capaciteit, en over gegevens op patiëntniveau.
- Regionalisering. Ziekenhuizen werken in deze tijd zeer intensief samen met hun regionale partners om operationele afstemming voor elkaar te brengen.
- Digitaal werken via Zoom of Teams. Intern in de ziekenhuizen zien we dat er een enorme slag gemaakt wordt om in de ondersteuning/bedrijfsvoering meer op afstand te kunnen werken via online tools als Zoom, Teams etc. Dit faciliteert ziekenhuismedewerkers die vanuit huis kunnen werken en daarmee wordt het aantal mensen dat in ziekenhuizen rondloopt zoveel mogelijk beperkt.
Veel voorbeelden. Hoge snelheid. Eén van mijn klanten in ziekenhuizen verwoordde het mooi: “Er zijn twee oorzaken voor de versnelling: (1) de urgentie die de coronacrisis brengt en (2) het feit dat de bureaucraten thuiszitten”. Over dat laatste: besluiten worden sneller genomen, handelingssnelheid is extreem hoog, doen is het devies. Ik vraag me af hoe we dat straks vast kunnen houden, na de crisis. Het is interessant als ziekenhuizen onderzoeken hoe het kan dat snelheid die nu wel gemaakt wordt, voorheen niet werd gemaakt. Waarom kunnen sommige zaken nu wel, die eerder niet van de grond kwamen? Hoe kan het dat weerstand die er eerst was, tegen een aantal van de genoemde ontwikkelingen, nu vervaagt?
Ziekenhuis van morgen
Eerder publiceerde Morgens over het Ziekenhuis van morgen en de Ouderenzorg van morgen. Belangrijke aspecten die wij benoemen zijn o.a.:
- Diagnose en monitoring op afstand
- Intensief regionale samenwerking
- Zorgverlening thuis of dichtbij huis voor patiënten (of bewoners, cliënten, burgers)
- Positieve gezondheid en preventie
De coronacrisis brengt hierin dus een versnelling. Zodra de crisis wegebt is het goed om na te denken:
- Hoe kunnen we op een aantal dossiers snelheid behouden?
- Hoe kunnen we veranderingen die in gang zijn gezet omvormen tot standaarden, zodat we binnen het ziekenhuis een duurzame verandering realiseren?
- Op welke aspecten willen we juist nu doorpakken en naar een hoger niveau brengen?
De sluipmoordenaar die er aan komt
De coronacrisis dwingt ziekenhuizen tot snelle actie en verandering. In een zorgwereld waarin verandering toch al noodzakelijk was: de aanstaande vergrijzingsgolf en daaraan gekoppeld de noodzaak om zorg in Nederland zowel betaalbaar als toegankelijk te houden is ook aanleiding voor verandering en het dichterbij brengen van het ziekenhuis van morgen. Die voorbereiding op de sluipmoordenaar van de vergrijzing ging, voordat we te maken kregen met corona, in mijn beleving te langzaam. Nu is de ook de tijd om met elkaar te kijken hoe we de snelheid kunnen vasthouden en de zorg zo te veranderen dat we ook klaar zijn voor de crisis die er nog aan gaat komen.