Data als eerste hulp bij een effectieve samenwerking

In Nederland werken regio’s samen om de zorg nu en in de toekomst goed, toegankelijk én betaalbaar te houden via onder andere het Integraal Zorgakkoord (IZA). In de regio’s zijn regiobeelden en regioplannen opgesteld die belangrijke knelpunten aanpakken. De opgestelde regiobeelden en regioplannen tonen grote verschillen in lokale zorgproblematiek. Waar de ene regio plannen maakt voor preventie, richt de andere zich op capaciteitsproblemen. Nu is het moment om van plannen naar actie over te gaan. Maar hoe? Combineer samenwerking met data.

Data als hulpmiddel

Na een periode van planvorming is het tijd voor de volgende fase, waar we programmaorganisaties opzetten om de regioplannen te realiseren. De meest impactvolle projecten verdienen prioriteit. Maar welke projecten zijn dat? Hoe schat je de impact in? En hoe meten en monitoren we dat? Cruciale vragen in deze fase. Door het gehele landschap te overzien, kunnen we bepalen welke werkagenda noodzakelijk is om de IZA-doelstellingen te behalen. Het verantwoord inzetten van data als hulpmiddel is essentieel om het gesprek over de benodigde aanpak feitelijk te voeren en de vragen te beantwoorden.

Uitdagingen in regionale samenwerking

Verschillende regio’s worstelen om gefundeerde beslissingen te nemen. In veel regio’s werken partijen voor het eerst samen aan een regionale aanpak. Samenwerking vergt tijd maar ontwikkelt uiteindelijk wederzijds vertrouwen. Alleen dan staan individuele zorgaanbieders wellicht open voor het sluiten van compromissen, waarin zij hun eigen plannen soms opzij moeten zetten ten gunste van het regionale belang. Dat is best spannend.

Techniek versus samenwerking

In sommige regio’s speelt data nog geen rol bij het vormgeven en legitimeren van de werkagenda om IZA-doelstellingen te realiseren. Daar ligt de focus momenteel vooral op samenwerking. Andere regio’s richten zich juist op technische ontwikkeling, zoals het opzetten van dataplatforms voor centrale informatieopslag. De strikte eisen van meetbaarheid bij IZA-plannen leiden ertoe dat deze regio’s vaak in technische details verzanden. Het daadwerkelijk benutten van informatie om de werkagenda te prioriteren en te legitimeren raakt daardoor op de achtergrond.

Het advies: begin klein, denk groots

De beste aanpak verschilt per regio. Advies is om klein te beginnen en te groeien. Dit voorkomt verzanding in lange discussies over techniek, methodiek en definities. Klein beginnen betekent vaak decentraal meten en centraal rapporteren. Bied projectleiders handvatten en expertise in data-inzet. Kijk naar kleinere successen en zet die om in schaalbare groei. Investeer eerst in vertrouwen en solide governance, in plaats van in dure centrale technologie.

Zet het delen van data (lokaal, regionaal, wellicht zelfs nationaal) alvast op de regioagenda. Discussieer erover en bouw kennis op over wat kan en mag. Wat moet er op termijn centraal gemeten en gemonitord worden? Wat zou een dataplatform moeten bieden? Gaan we projectvoortgang, stuurinformatie en projecteffecten verzamelen? Hoe meten we de effectiviteit van initiatieven? Wat zijn de ambities rondom continu inzicht in capaciteit van mensen en middelen? Belangrijke vragen om een beeld bij te hebben als regio. Nodig veel datakennis en technische infrastructuur aan tafel uit om deze vragen te beantwoorden. Denk aan gemeentelijke informatievoorziening of expertise over gezondheidsmetingen bij de GGD.

Leer van andere regiosamenwerkingen

Regio’s moeten van elkaar leren. Veel regioplannen bevatten vergelijkbare projecten, toch starten ze vaak vanaf nul. Deel kennis en data actief. Werk samen, leer van elkaar, stem prioriteiten en de impact van initiatieven met elkaar af. Data en het verantwoord delen daarvan is de verbinder. Mooi als het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport en de verzekeraars hier ook hun rol in pakken.

Kortom, begin klein en ga aan de slag. Blijf energie steken in de samenwerking in en tussen de regio´s en kijk naar data als een Eerste Hulp bij een effectieve samenwerking.