Actueel / Zorg

Gegevensuitwisseling in de zorg: 5 tips uit de praktijk

13-08-2020 4 minutenHerbert Fetter

Vrijwel overal in de zorg staat het inmiddels op de agenda: digitale gegevensuitwisseling. Gelukkig zie ik dat er op verschillende plekken in Nederland ook echt iets aan het veranderen is. De omslag van ‘praten over’ naar ‘daadwerkelijk uitvoeren’. Vaak met een duwtje in de rug door een VIPP-programma. De vraag ‘Waarom elke bestuurder nu werk moet maken van digitale gegevensuitwisseling’ lijkt daarmee wat meer naar de achtergrond te verdwijnen. Misschien zijn sommige bestuurders inmiddels echt een sprintje aan het trekken. Bij de omslag naar het uitvoeren loop je ook weer tegen nieuwe uitdagingen aan. In dit artikel geef ik 5 tips vanuit mijn eigen ervaring met implementatie van gegevensuitwisseling in de zorg.

1. Start met waarom

Het klinkt bijna flauw: ‘start met waarom’, maar toch moet elke zorginstelling bepalen waarom gegevensuitwisseling voor hen relevant is en hoe dit past binnen de organisatie. Wat zijn de strategische onderwerpen voor de komende jaren? En hoe past gegevensuitwisseling daarbij? Zijn de huidige zorginformatiebouwstenen (ZIB’s) dan wel de juiste bouwstenen? Of moet je ook kijken naar andere informatie die nu (nog) niet is gevat in informatiestandaarden om uit te wisselen? Als deze stap goed gezet is veranker je het project direct goed in de organisatie. Ik zie dat zorginstellingen die starten omdat het een ‘moetje’ is of hiermee subsidiegeld denken op te halen er bekaaid vanaf komen. Het kost namelijk altijd meer geld dan de subsidie biedt.

2. Maak er geen ICT-feestje van

Bij het opstarten van projecten merk ik dat het steeds vaker goed gaat om patiënten én zorgverleners te betrekken (helaas zeker nog niet altijd!). De verleiding om vervolgens geruime tijd met de techniek bezig te zijn is groot. Ik weet ook dat het lastig is om de spanningsboog van zorgverleners vast te houden als het een paar maanden duurt voordat je echt iets kan laten zien, maar enthousiaste zorgverleners zijn goud waard. Wees creatief, haal er bijvoorbeeld een designer bij die visualiseert hoe het er uit kan zien in de systemen om de zorgverlener ook in de tussentijd aangehaakt te houden. Hetzelfde geldt natuurlijk voor patiënten. Zorg dat je hen aangehaakt houdt. En daarmee bedoel ik dan niet eens in de vier weken een korte update per e-mail, maar pak de telefoon en bespreek wat er aan de hand is, waar je mee bezig bent en waarom het even duurt. Natuurlijk komt er heel wat techniek bij kijken en heb je een goede architect nodig en collega’s die de techniek goed snappen, maar blijf kijken naar waar je het voor doet.

3. Praat met leveranciers, niet over leveranciers

Ik ben bij heel wat overleggen geweest waarbij de tendens was ‘de leverancier wil/kan het niet’. Vaak heeft het merendeel van de aanwezigen nog nooit echt een leverancier gesproken, maar verhalen gehoord in de welbekende wandelgangen. Terwijl er in mijn ervaring vaak best veel mogelijk is. Alleen hebben leveranciers ook een agenda en beperkte capaciteit. Een leverancier moet dus wel geloven dat iets een duurzame oplossing is en niet een koppeling voor even snel tussendoor. Daarbij komen er nu ontzettend veel vragen op leveranciers af: ZIB’s inbouwen, kwalificatie MedMij, e-Overdracht, medicatieproces en zo kan ik nog wel even door gaan. Het klagen over leveranciers is echt te makkelijk. Ga daarom vooral met hen in gesprek om te bespreken wat wél mogelijk is.

4. Het wiel is al uitgevonden

Ja er zijn uitdagingen, maar voor elke uitdaging zijn er vaak meerdere oplossingen. Realiseer je vooral dat je niet de eerste en zeker niet de enige bent die hiermee bezig is. Het idee ‘bij ons werkt dat anders’ is vaak niet juist. Er zullen ongetwijfeld nuanceverschillen zijn, maar de kern blijft hetzelfde. Ga daarom vooral op zoek naar partijen die hier ook mee bezig zijn (of zijn geweest) en bespreek hoe zij de uitdagingen hebben aangepakt. Ik merk dat er een enorme behoefte is op dit thema om kennis te delen en elkaar verder te helpen. Ook bij/met andere (advies)organisaties.

5. Zorg voor een goede projectinrichting

Ik moet het toegeven. Gegevensuitwisseling in de zorg kan best taai en lastig zijn. Daarom is het juist zo belangrijk om vooraf je zaakjes goed op orde te hebben en een aantal kaders op te stellen waar je echt niet van af wilt wijken. Bijvoorbeeld geen investeringen doen in een oplossing die niet duurzaam is. De kaders houden je bij de les en zorgen dat je niet te veel afdwaalt. Flexibel zijn is goed, maar heeft ook grenzen. Digitale gegevensuitwisseling in de zorg is nooit het doel, het is slechts een middel. Misschien nog een open deur, maar blijf elkaar spreken. Al is het maar 5 minuten. Past de gekozen oplossing nog wel bij een nieuwe situatie? Dat is in ieder geval iets dat iedereen zich de afgelopen periode heeft afgevraagd.

Tot slot

De vraag waarom deze ontwikkeling is ingezet lijkt inmiddels beantwoord, maar blijft altijd relevant. Bij de omslag naar het uitvoeren ontdek je weer nieuwe uitdagingen, maar er is echt heel veel mogelijk. Je komt er echt niet meer mee weg door te zeggen dat digitale gegevensuitwisseling in de zorg niet mogelijk is. Het is immers op meerdere plekken al aangetoond dat het wél kan. Ik hoop dat steeds meer partijen in de gehele zorg nu echt stappen blijven zetten. Deel de kennis die je opdoet, zodat anderen daarmee verder kunnen.

Meer weten?

Wil je meer weten over onze aanpak op het gebied van gegevensuitwisseling in de zorg? Neem dan contact op met Herbert Fetter.

Meer lezen?

Lees meer over de ontwikkelingen in de zorg.

Bekijk alle artikelen
Interview

Regionale samenwerking start met een goede relatie

15-02-2024 5 minuten
Lees meer
Event

Terugblik webinar zorgambities realiseren: van strategie tot executie

13-02-2024 < 1 minuten
Lees meer
Interview

Minder administratie lasten in de zorg: in gesprek met Evean en Icare

05-02-2024 < 1 minuten
Lees meer
Artikel

3 geleerde lessen over regionale implementatie van Positieve Gezondheid

22-01-2024 5 minuten
Lees meer