Actueel / Zorg

Fredrik Knoeff (Connect4Care) over de RSO van Morgen

03-03-2021 5 minutenHerbert Fetter

Een verschuiving van zorg naar gezondheid en data-gedreven samenwerken: dat zijn de trends waarmee de RSO van Morgen te maken krijgt, zo stelt Fredrik Knoeff. Fredrik is directeur van Connect4Care, de regionale samenwerkingsorganisatie (RSO) in de regio Noord-Holland Zuid-Kennemerland, Amstelland en Meerlanden. Herbert Fetter en Laura Steenbrink spraken met hem over waar de RSO nu staat en wat er moet gebeuren om de RSO van Morgen te realiseren.

Dit interview maakt deel uit van een serie gesprekken met bestuurders in de zorgsector over de Regionale Samenwerkingsorganisatie (RSO) van Morgen. Hierbij kijken we zowel naar ontwikkelingen in de sector voor de komende vijf tot tien jaar als naar de situatie van vandaag, om vervolgens te bepalen wat er nodig is om van vandaag naar morgen te bewegen.

Hoe ziet de RSO van Morgen er uit?

We volgen de grote trends in de zorg

“Als ik denk aan de RSO over vijf jaar, kijk ik naar de megatrends waar de zorg mee te maken heeft. Onze bevolking vergrijst. We krijgen te maken met een groei van chronische ziekten en met een grotere groep mensen die een beroep zal doen op de  zorg. Als gevolg daarvan stijgen de zorgkosten wereldwijd in rap tempo. We moeten daarom de zorgkosten in bedwang krijgen”, trapt Fredrik af. Als het aan hem ligt, betekent dit dat er meer juiste zorg op de juiste plek terecht komt. “Patiënten herstellen vaker en sneller thuis. De zorg wordt ontlast door meer aan preventie te doen.”

Hoe speel je in op deze trends, deel je kennis en leer je van elkaar? De RSO vervult hierin een faciliterende rol. De RSO werkt daartoe samen met gezondheids- en welzijnsorganisaties maar ook met onderzoeks- en  onderwijsinstellingen en andere organisaties in het publieke domein, bijvoorbeeld bibliotheken en bedrijfsleven. De RSO vormt een ecosysteem dat de zorg voor en de gezondheid van de burger centraal stelt.

Slimmer omgaan met data

Een andere grote trend in de zorg, is de opkomst van data-gedreven werken: artificial intelligence en big data. Ook deze trend wijst er volgens Fredrik op dat de RSO van Morgen een bredere groep bedient dan alleen zorgorganisaties.

“Wat we als RSO doen, is data delen mogelijk maken voor het zorgnetwerk rondom de patiënt. Als die data ook over gezondheid en welzijn gaan, dan kan een RSO daarin faciliteren. De RSO kan bijvoorbeeld over vijf jaar een belangrijke, regionale brugfunctie vervullen tussen de zorg en het sociale domein, als vertrouwde derde partij die inzichten kan helpen genereren over de effecten van preventie(maatregelen) op de zorg. Nog steeds vooral in een rol van verbinder en facilitator, en niet (alleen) als leverancier van technische oplossingen.”

Fredrik Knoeff

Fredrik Knoeff, directeur van Connect4Care

Data koppelen is de volgende stap

“Stel nu eens dat we alle data delen omdat onze informatiesystemen gekoppeld zijn. Dat er opeens heel veel data beschikbaar komt. Dan is het nog best even puzzelen welke data relevant zijn en welke niet. Als RSO kijken we welke experimenten en pilots we kunnen doen om van te leren. Als we koppelen, wat gebeurt er dan? Heeft de zorgverlener daar echt iets aan? Wat kan de patiënt ermee? Je kunt je voorstellen dat je bedolven wordt als je alle data beschikbaar krijgt. Data verliest dan z’n waarde.”

Fredrik geeft daarbij een voorbeeld: “De uitrekendatum bij zwangerschap kan door de gynaecoloog anders geconcludeerd worden dan de verloskundige. Als je de data dan gaat koppelen, toon je ze dan allebei? De aanstaande moeder ziet dan twee verschillende uitrekendata op haar overzicht. Dat kan discussies opleveren. We zullen daar samen een weg in gaan vinden. Dat gaat echter niet vanzelf.”

Hoe ziet de RSO van vandaag eruit?

Adviserend, als een loods op een schip

“Ik vergelijk de RSO wel eens met een loods op een schip (iemand die tijdelijk aan boord komt om grote schepen te helpen aanmeren). Het schip is het geheel van alle zorgorganisaties, en de bestuurders zijn de kapitein. Zij bepalen naar welke haven we toegaan, maar het is de taak van de RSO om het schip te helpen koershouden en te zorgen dat het op het gebied van data niet vastloopt.

De RSO werkt als “loods” op een snijvlak. Enerzijds worden we gevraagd advies en richting te geven, maar anderzijds is het de rol van de bestuurders om te besluiten. Wij faciliteren de bestuurders door de opties en scenario’s transparant te maken, bijvoorbeeld in ons whitepaper ‘De zorg aan zet’. In het architectuurmodel dat we daarin uitwerken, geven we de bestuurders de mogelijkheid positie te bepalen. Door hun organisatie een plek te geven in het model, wordt duidelijk waar ze staan en welke stappen ze kunnen nemen om data delen in volle omvang mogelijk te maken.”

Verbinden van lokale, regionale en landelijke ontwikkelingen

Fredrik ziet dat er in zijn regio een combinatie van vragen centraal staan. Van de RSO wordt verwacht dat zij: i) zorgorganisaties in de regio informeert over de landelijke ontwikkelingen, ii) die landelijke ontwikkelingen vertaalt naar een regionaal programma, met iii) inachtneming van de ontwikkeling van de zorgorganisaties op strategisch en tactisch niveau. Hierin zit ook een spanningsveld voor de RSO, volgens Fredrik. “Want op landelijk, regionaal en organisatieniveau hebben programma’s en technologische ontwikkelingen niet altijd dezelfde prioriteit. Het zijn drie uiteenlopende tempo’s die wij als RSO bij elkaar moeten brengen. Dat is complex, maar ook leuk en uitdagend.”

Innovatie, samenwerking en kennisuitwisseling via het CoLab

Om aan die uitdaging verder vorm te geven, zijn we bij Connect4Care een CoLab gestart: een conceptueel platform dat innovatie, samenwerking en kennisuitwisseling stimuleert.

Het CoLab bestaat uit vier podia: een café, een lab, een fabriek en een college. In onderlinge samenhang creëren ze tegelijkertijd voortgang op verschillende vlakken en onderwerpen. Daar waar kennis ontbreekt, kunnen we aan opleiding doen via het College. We bouwen onderling vertrouwen op en delen best practices  in het Cafe. En via het Lab en de Fabriek bouwen we met leidende coalities aan  nieuwe oplossingen voor de regio. Niet alleen helpen de zorgorganisaties elkaar op deze manier, maar als RSO voeden we het Colab  en haar partners ook met kennis, contacten en coördinatie.

Colab

Wat moet veranderen om klaar te zijn voor Morgen?

We begonnen dit interview met de grote trends waar de RSO blijvend door gaat veranderen. Maar hoe komt de RSO van vandaag nu tot de RSO van morgen?

Volgens Fredrik begint het bij een nieuwe manier van denken. “We denken nu nog te veel in producten, technieken en oplossingen. Dat is nu misschien heel nuttig, maar ik vraag me af of je dat als RSO moet blijven doen. Ik denk dat we moeten gaan denken in grotere verbanden: in ecosystemen en onderlinge verbondenheid. De RSO is nu de loods die de zorgpartijen in de regio helpt om in lastig vaarwater koers te houden. In de toekomst is de RSO mogelijk de havenmeester die het ecosysteem overziet en kansen creëert.”

Flexibiliteit

“Qua technologie vind ik dat we vooral moeten zorgen dat de zorg flexibel wordt en blijft. Dit betekent bijvoorbeeld dat we niet allemaal hetzelfde systeem moeten kiezen. Zolang de informatiesystemen gekoppeld kunnen worden en we informatie kunnen uitwisselen via gedeelde standaarden, zijn we beter af.

Als we al die koppelingen en standaardisatie hebben gerealiseerd, dan hebben we maximale ruimte om zorg op maat te bieden. Net zoals wij nu kunnen videobellen met veel verschillende systemen, zo zou dat ook met andere producten moeten kunnen. In onze regio zetten we volledig in op standaarden en koppelingen, zodat dit mogelijk wordt. We denken dat patiënt en zorgverlener hiermee het meest gebaat zijn.”

Doorlopend wortelen in de regio

“Als RSO zijn we er door en voor de zorg. We hebben tegelijkertijd een dienende maar ook een aansturende rol en dat is een interessante dynamiek. We moeten weten wat er speelt in de regio en wat de behoeften zijn van de zorg. Tegelijkertijd moeten we als RSO de grotere context kunnen zien en de grote lijnen uitzetten, blijven veranderen en verbeteren. En wanneer we dat blijven doen, houden we vertrouwen en voeling met onze partners in de regio. Zo kunnen we samen digitaal versnellen.”

Meer lezen?

Lees meer over de RSO van morgen.

Bekijk alle artikelen
Onderzoek en publicatie

De uitdagingen van de RSO van Morgen

20-05-2021 < 1 minuten
Lees meer
Interview

Jasper van Sambeek (Sleutelnet) over de RSO van Morgen

15-01-2021 5 minuten
Lees meer
Interview

Renie Heerbaart (ZorgNetOost en RSO Nederland) over de RSO van Morgen

30-03-2021 6 minuten
Lees meer
Onderzoek en publicatie

Whitepaper ‘De weg naar persoonsgericht werken in de ouderenzorg’

07-09-2021 < 1 minuten
Lees meer
Event

Kijk het webinar ‘De RSO van Morgen’ terug

01-10-2021 < 1 minuten
Lees meer