Voorbereiden op post-coronacrisis

We zitten nu nog midden in de acute fase van de coronacrisis. Het duurt niet heel lang voordat de crisiswerkzaamheden in de zorg verandert in regulier werk waarna de crisis zal wegebben. Daarom is het verstandig om nu al voor te bereiden op de post-crisis.

Daarbij zijn twee aspecten van belang:

1. Voorbereiden op het wegwerken van de achterstanden: de golf van patiënten die nu niet geholpen kan of wil worden.
2. Verduurzamen van de tijdens de crisis ingezette veranderingen.

Een groot deel van de electieve en niet-acute zorg staat op dit moment stil. Dat is deels nodig om genoeg capaciteit vrij te maken voor de coronapatiënten en deels omdat patiënten zelf wegblijven.

Bij een deel van de patiënten die nu wegblijft zullen de klachten vanzelf verdwijnen. Een deel kiest voor een alternatieve behandeling en een deel van deze patiënten zal zijn overleden. Het grootste deel zal echter wél terugkomen, met in enkele gevallen een verergering van de klachten. Er ontstaat op dit moment dus een stuwmeer aan wachtende patiënten.

Dit stuwmeer zal, in combinatie met de reguliere instroom van patiënten, een tweede golf van grote zorgvraag teweegbrengen in de gezondheidszorg.

Voorbereiden op de tweede golf van grote zorgvraag en verduurzamen

We adviseren om de post-coronacrisiswerkzaamheden te scheiden van de huidige crisisteams, maar deze nu al wel op te starten door een post-coronateam samen te stellen. Dit team krijgt de volgende taken:

1. Planvorming & scenario-ontwikkeling

Het team begint met het in kaart brengen van de werkvoorraad (of de achterstanden) en stelt op basis daarvan scenario’s op die een beeld geven over waar (afdelingen en zorgpaden) en wanneer electieve en niet-acute zorg opgestart kan worden.

Hierbij is het belangrijk om rekening te houden met beschikbaar personeel, apparatuur en materiaal. Dit voorwerk zorgt ervoor dat je als ziekenhuis klaar bent voor een snelle herstart die, naar onze mening, tijdens de coronacrisis al kan beginnen. Ofwel: denk nu al na over wat je morgen kan opstarten. En doe dat ook.

Met oog op de toekomst is het verstandig om nu al te bedenken wat nodig is om achterstanden weg te werken. Denk bijvoorbeeld aan ruimere openingstijden, samenwerking met zelfstandige behandelcentra, samenwerking in de regio, of verdeling van werkzaamheden tussen ziekenhuizen. Zo kunnen verpleegkundigen en artsen waar in de huidige crisis een zwaar beroep op is gedaan niet direct weer zwaar belast worden.

2. Verduurzamen en lessen uit de crisissituatie

In deze crisis zien we ook de mooie kant van de zorg. Daadkracht, flexibiliteit en creativiteit vieren hoogtij. Hoe kunnen we dit vasthouden en de doorbraken die we zien op gebieden als tele- en videoconsulten, monitoring en diagnose op afstand, de inzet van data, de ontwikkeling van apps en regionalisering een goed vervolg geven? Hoe kunnen we de ingezette veranderingen verduurzamen, en binnen ziekenhuizen nieuwe standaarden ontwikkelen zodat alle betrokkenen op dezelfde wijze werken?

Naast de verduurzaming van de ingezette verandering speelt hier een ander aspect: de lessen die we nu leren uit de crisissituatie kunnen we inzetten in de dagelijkse gang van zaken in het ziekenhuis.

Wat leren we over gedrag, over de snelheid en slagvaardigheid die tentoongespreid wordt en over de snelheid van besluitvorming? Wat kunnen raden van bestuur en managementteams hieruit meenemen wat de toekomst van het ziekenhuis ten goede kan komen?
Het post-crisisteam verricht de volgende werkzaamheden:

• In kaart brengen ingezette veranderingen tijdens coronacrisis.
• Inventariseren wat er moet gebeuren om deze veranderingen naar een hoger niveau te brengen. Dit kan gaan over het afronden van werkzaamheden en/of de kwaliteit naar een hoger niveau brengen.
• Borgen van deze veranderingen in een standaardwerkwijze voor het ziekenhuis.

Werkwijze

De post-crisis zal turbulent zijn. Iedereen moet zijn of haar plek weer vinden, patiënten moeten goed geïnformeerd worden, en de interne organisatie moet op gang komen. Strakke, kortcyclische operationele sturing op afdeling en ketenniveau, en onderlinge communicatie via bijvoorbeeld dagstarts zijn hierbij van cruciaal belang.

Gedegen capaciteitsmanagement is nodig om de  productie, kosten in inkomsten voor dit jaar te voorspellen. Het post-coronacrisisteam werkt, net als veel van de huidige corona-crisisteams, met een gelaagde aansturing vanuit een ‘post-crisis war room’, waarin werkvoorraden en scenario’s visueel weergegeven worden.

Graag ondersteunt Morgens ziekenhuizen om lessen te leren en voorbereid te zijn op de naschok van corona. Wij kunnen daarbij de volgende activiteiten uitvoeren:

• Het leiden van een post-corona team en inrichten van een post-corona war room.
• Ondersteunen bij scenario-ontwikkeling.
• Ondersteunen bij het implementeren en ontwikkelen van digitale ondersteuning van de organisatie of de patiënten.
• Bestendigen van de slagkracht.
• Duurzaamheid van digitalisering en zorg op afstand vergroten.
• Door middel van Lean-methodiek prioriteren van patiëntenstromen.
• Ondersteunen en begeleiden van het geleidelijk weer openstellen van de normale activiteiten van het ziekenhuis.